Ата-аналар үшін патриоттық тәрбиелеу бойынша кеңестер
Қостанай қаласындағы № 44 бөбекжай-бақшада ата-аналарға баланың патриоттық тәрбиесін қалыптастыру мәселесіне бағытталған кеңестер ұсынылады. Патриоттық тәрбиенің негізі отбасынан басталады, сондықтан әрбір ата-ана баласының болашағына деген жауапкершілігін сезініп, оларға үлгі болуға тиіс. Бала тәрбиесіне деген әсер еткен отбасылық мәдениет, өзара сыйластық пен түсіністік – бұл патриоттық сезімді қалыптастыратын негізгі факторлар. Ата-аналар өз балаларын еліне, туған жеріне деген құрметпен тәрбиелеуі қажет.
Мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында балаларды адалдыққа, шыншылдыққа баулу үшін әсерлі әдістер мен құралдарды пайдалану маңызды. Ата-аналардың балабақшамен ынтымақтастығы, педагогтармен бірлесе отырып, балалардың жеке қасиеттерін дамытуға септігін тигізеді. Осылайша, тәрбие және білім берудің үйлесімді болуы балалардың бойында нағыз патриоттық сезімді оятады. Балабақшада ұйымдастырылатын түрлі іс-шаралар, ойындар, шығармашылық байқаулар мен ұлттық дәстүрлер балаларға тек білім ұстап тұрмай, сонымен қатар оларды рухани жағынан байытады.
Сонымен қатар, ата-аналар баланың өз мәдениетіне, тіліне, дәстүрлеріне деген қызығушылығын арттыруы керек. Қазақ тілі – ұлттық болмысымыздың тірегі. Сондықтан балаларды қазақ тілінде сөйлеуге үйрету, оларға ұлттық әдебиетті насихаттау, ежелгі ертегілер мен аңыздарды айтып беру арқылы олардың туған жеріне деген сүйіспеншілігін арттыру қажет. Мұндай тәрбиенің нәтижесінде бала өз ұлтының тарихымен, мәдениетімен танысып, ұлттық құндылықтарды дәріптейтін болады.
Ата-аналар мен педагогтар арасындағы байланыстарды нығайту, олардың белсенділігі – балалардың тәрбиесіне зор әсер етеді. Педагогтар ата-аналарды тәрбиелік іс-шараларға тартуы және олардың пікірлерін тыңдауы керек. Ата-аналармен кездесулерде, семинарларда жүргізілетін жұмыстар, ведомстволық баяндамалар, балалардың жетістіктері ата-аналардың балалар тәрбиесіне деген жауапкершілігін арттырады. Патриоттық тәрбиелеу тек мектептерде ғана емес, отбасында да үйлесімді болуы шарт. Әр ата-ана баласына адамгершілік, адалдық, елге деген сүйіспеншілік сияқты қасиеттерді дарытуы тиіс.
Қостанай қаласы әкімдігінің
«Қостанай қаласы әкімдігінің білім
бөлімінің № 44 бөбекжай - бақшасы»
Мемлекеттік Коммуналдық Қазыналық Кәсіпорны
Ата-аналар үшін кеңестер
Консультации для родителей
«Участие родителей в патриотическом
воспитании»
Қазақ тілі мұғалімі: Нигметова А.Ж.
Өнегелі тәрбие – отбасынан басталады
Адамзат баласының ең негізгі мақсаты – дүниеге әкелген ұрпағының болашағына жауапкершілікпен қарау. Нәрестенің өмірге келген алғашқы күнінен бастап дұрыс тәрбие беріп, адамгершілікке, саналылыққа баулып өсірсеңіз, күндердің күнінде оның рақатын көріп, қуанышына бөленеріңіз сөзсіз. Баланың бойына жақсы қасиеттер ең әуелі өз отбасынан дариды. Отбасынан басталған өнегелі тәрбие балабақша, мектеп қабырғасында тәрбиеші мен ұстаздардың ұлағатымен одан әрі жалғасады. Отбасында бала әуелі мәдениеттілікті үйренеді, сонан соң өзіне тән ар-ұят, ақыл-ой, адамгершілік қасиеттерге баулынады. Сондықтан ата-ананың озара сыйласымдылығы, өзін-өзі ұстауы бала тәрбиесі үшін ауадай қажет. Бала бойында 5-7 жасқа дейін мінез Бен тәрбие негізі қаланады. Дәл осы кезеңде кішкентай бүлдіршіндердің дамуына ықпал ететін үздіксіз білім берудің алғашқы сатысы ретіндегі мектепке дейінгі білім беруге баса назар аударып, бұл сатыны олардың шығармашылық және интеллектуалдық қабілеттерін дамытуға арналған тиімді бағдарламамен қамтамасыз ету қажет. әрі балалардың білім алуға, еңбекке және қоршаған ортаға бейімі, қарым-қатынасы нақ осы кезеңде қаланатынын естен шығармауымыз қажет.
Еліміздің болашағын сеніп тапсыратын мәртебелі азаматты қалыптастыратын отбасы және мектепке дейінгі тәрбие мекемесінің кадрлары. Заман талабына сай білімді, мамандығының қыр-сырын терең игерген педагог – тәрбиешілерді даярлауда оқу-тәрбие ісін тәжірибемен үйлестіру, кәсіптік білім беруді жетілдіру, жаңа оқу жоспары, жаңа бағдарламаға сай курстар өткізу қажет. Мұның өзі ұстаз- тәрбиешілердің жұмысына деген қызығушылығын, щығармашылық қабілетін шыңдауына, бала тәрбиесіне деген түсінігінің кеңеюіне бірден-бір себеп болып табылады. Балабақшада баланы бүлдіршін кезінен адамгершілікке, имандылық пен өзіне-өзі қызмет етуге, мәдени-гигиеналық машықтарды қалыптастыруға, еңбекке, бауырмалдыққа баулуға, патриомтық сезімді қалыптастыруға, үлкенді сыйлап, кішіге қамқор болуға бағытталған жұмыстар жүргізіледі…
Сондай-ақ, балабақшада тәрбиемен бірге оқу-тәрбие жұмысы қатар жүргізіледі. Бала тәрбиесінде тәрбие жұмысы аса маңызды…Тәрбие жұмысын тәрбиеші – педагог мамандармен бірге ата-ана да бірлесе отырып жүргізсе келешек ұрпақтың өнегелі де, білімді болары сөзсіз. Кішкентай бүлдіршендерді өнер, білімге баулып, тәрбиелеуде балалар әдебиетіндегі ертегілер мен аңыз-әңгімелердің, өлең-тақпақтар мен мақал-мәтелдердің, жаңылтпаштардың маңызы өте зор. Өйткені,тәрбиешінің немесе ата-ананың ертегіні әсерлеп айтып, балаға жеткізуі баланың сол ертегі бойынша түсінігі, қайталап айтып беруі оның тек сөздік қорын молайтып қана қоймай, ақыл-ойын жетілдіреді. Бала жақсы кейіпкерлерге еліктейді, жаманнан жиренеді, жақсы болуға, еңбекқор, адал болуға үйренеді. Мысалы, Ы. Алтынсариннің «Әке мен бала», «Асыл шөп», А. Құнанбаевтың жыл мезгілдері туралы («Жаз», «Күз», «Қыс») өлеңдерінің, хайуанаттар жайындағы ертегі-әңгімелердің бала көңілінен шығары сөзсіз. Балалар бұл шығармалар арқылы табиғатты, жан- жануарлардың адамға пайдалы екендігін түсінеді.Тәрбиешілер ертегі-әңгімелерді оқи отырып, балаларды достыққа, еңбекқорлыққа баулиды. Осындай жұмыстардың өзінен тәрбиенің алғашқы баспалдағын көруге болады.
Воспитание честности и правдивости у детей
Что значит быть честным? Значит ли это только не говорить неправду? Нет, не только. Также как быть добрым – не только не делать злых поступков, быть честным – не только не лгать. Честность – это жизненная позиция человека, его отношение и восприятие реальности. Честность – набор принципов, формирующих моральный облик человека.
Правдивость и честность – неотъемлемые черты ребенка, воспитанного в соответствующей атмосфере. Именно таким хотят видеть его родители. Правдивость – это умение говорить правду. Правдивый человек обычно говорит то, что он думает или чувствует. Честность – это умение вести себя открыто, сознательное стремление к правдивости. Честный человек исполняет то, что обещает, он сознательно и добровольно выбирает линию поведения, согласующуюся с высокими принципами морали. Его поступки и действия соответствуют его словам и намерениям.
Правдивый и честный человек отличается искренностью и откровенностью. Он верен всегда своим убеждениям. Правдивость и чечестность – это не дар природы. Они вырабатываются не сами собой, не стихийно, а в результате воспитания. Если не начать воспитание правдивости и честности с раннего детства, то будет довольно трудно исправить упущенное.
Честность не падает с неба, она зависит от правильного воспитательного метода родителей. Как тут не вспомнить злободневные и в наше время рассказы Л.Н.Толстого «Лгун», «Сливы» и другие. Родители должны внимательно следить за развитием честности у ребенка. Воспитание правдивости у детей, безусловно, не должно ограничиваться приучением их к честности и правдивости по отношению к родителям. Очень важно требовать от детей правдивости во взаимоотношениях с друзьями, с учителями, со старшими членами семьи и другими людьми.
В воспитании правдивости и честности у детей очень важно обеспечить единство требований к ним со стороны семьи и школы, учителей и родителей, всех членов семьи. Напрасными будут усилия учителей в воспитании правдивости, если дома в семье дети будут наблюдать ложь и обман. Правдивость заключается не только в том, чтобы говорить правду, но и в том, чтобы крепко держать слово и выполнять свои обещания. Какая польза от красивых слов, если они не подкрепляются делами, не воплощаются в жизнь?
Воспитание у детей правдивости и верности данному слову тесно связано с развитием у них чувства человеческого достоинства. Человек, уважающий себя, не станет лгать. У него всегда найдется мужество сказать правду. Иногда некоторые дети понимают честность очень узко. Они считают, что честный человек – это такой человек, который ничего не украдет, никогда не возьмет без разрешения чужую веешь. Безусловно, это тоже относится к честности. Но этим не исчерпывается понятие о честности. Честный человек прежде всего добросовестно относится к порученному делу. Он не скрывает своих ошибок и честен во всем: и в большом, и малом. Нельзя человека назвать честным, если он недобросовестно относится к своему делу, к обязанностям.
Откуда же зарождается нечестность? Если в среде, где воспитывается ребенок, принято брать чужое без спросу, то в душе у человека складывается определенное мнение: если всем можно, почему мне нельзя? Обман и воровство живут рядом, и если в семье лгут, берут чужое, то нельзя ждать от ребенка ничего хорошего: ведь дурные привычки устойчивее добрых. Только строгие традиции, соблюдение правил, решительно отвергающих какой-либо обман или воровство, могут служить залогом правильного воспитания. Поэтому честность – это прекрасное качество человека, для которого не существует соблазнов, и это величайший залог порядочности в будущей жизни.
Балаларды адалдық пен шыншылдыққа тәрбиелеу
Адал болу деген не? Бұл өтірік айтпауды білдіре ме? Жоқ, олай емес. Сондай – ақ мейірімді болу деген – жаман істер жасамау ғана емес, адал болу - өтірік айтпау ғана емес. Адалдық – бұл адамның өмірлік позициясы, ақиқатқа деген қарым – қатынасы және қабылдауы. Адалдық – адамның өмірлік позициясы, адамның моральдық бейнесін қалыптастырудағы принциптердің жиынтығы.
Шыншылдық және ақиқат – тиісті атмосферада тәрбиеленген баланың ажырамайтын мінез – құлқы. Әке – шешесі баласынан осыны көргісі келеді. Шыншылдық – бұл шындықты айта білу. Шындықты айтатын адам – ол ойлағанын немесе сезгенін айтатын адам. Адалдық – бұл өзін ашық ұстай алуы, саналы, ерікті түрде тәртіп жолымен жүреді, биік моральдік принциптерге сәйкес әрекет етеді. Оның сөздері мен қылық - әрекеттері бір – біріне сәйкес келеді.
Шыншыл және адал Адам адалдығымен, ашықтығымен ерекшеленеді. Ол тек өз көзі жеткен нәрсеге ғана сенеді. Адалдық пен шыншылдық – табиғат сыйы емес. Олар стихиялы болмайды, бәрі тәрбиенің арқасында қалыптасады. Егер адалдық пен шыншылдықты бала кезінен тәрбиелемесе, онда жіберілген қатені түзету қиынға соғады.
Шындық аспаннан түспейді, оны отбасылық тәрбие береді. Отбасында арсыздықты да тәрбиелеуге болады: барлығы ата-анасының дұрыс тәрбиелік әдістеріне байланысты. Осы жерде қалайша Л.Н.Толстойдың «Өтірікші», «Алхоры», тағы басқа қазіргі кезге сай келетін әңгімелерін есіңе алмайсың. Ата-аналар баласының шыншылдығының даму барысын қадағалап отыруы керек. Балаларды шыншылдыққа тәрбиелеу, әрине, оларды ата-анасына байланысты адалдық пен шыншылдыққа үйретуге кедергі жасамауы тиіс. Балалардан достарымен, мұғалімдерімен, үлкен кісілермен, басқа да адамдармен арақатынасы тек қана адалдыққа құрылуын талап ету өте маңызды.
Балаларды шындыққа тәрбиелеуде отбасы мен мектеп, ата – аналар мен мұғалімдердің, барлық отбасы мүшелерінің талаптары бір жерден шығуы өте маңызды. Егер бала үйінде өтірік айту мен алдауды көріп жүрсе, мұғалімдердің шыншылдыққа тәрбиелеуі зая кетеді. Шыншылдық тек қана шындықты айту емес, өзінің айтқан сөзінде тұру және Берген уәдесін орындауды білдіреді. Егер оны ісімен бекітіп, жүзеге асырмайтын болса, әдемі сөздерден не пайда?
Балаларды адалдық пен сенімділікке тәрбиелеу оларда адамгершілік сезімінің дамуымен тығыз байланысты. өзін - өзі сыйлайтын Адам ешқашан өтірік айтпайды. Оның қашанда шындықты айтуға батылдығы жетеді. Кейде балалар адалдықты өте тар мағынада түсінеді. Олар адал адам болу – ештеңені ұрламау, біреудің затын сұрамай алмау деп қана ойлайды. Әрине, бұл да адалдыққа жатады. Бірақ адалдық түсінігі мұнымен ғана аяқталмайды. Адал Адам өзіне тапсырылған іске жауапкершілікпен қарайды. Ол өз қателігін жасырмайды, үлкенмен де, кішілермен де адал болады. өзінің жұмысына, міндетіне жауапсыз қарайтын адамды адал деп айтуға болмайды.
Арамдық қайдан пайда болады? Егер бала тәрбиеленетін ортада біреудің затын сұрамай алатын болса, онда баладан өтірік айтпауды, ұрлық жасамауды талап ете алмайсың. Жақсылықтан гөрі жаман әдет жұқпалы болып келеді. Тек қатаң дәстүр, тәртіпті сақтау, қандай болсын өтірік пен ұрлықты батылдықпен әшкерелеп отыру дұрыс тәрбиеге кепілдік болады. Сондықтан да адалдық – ол адамның өте жақсы сапасы, ол ештеңеге еліктемейді, бұл баланың келешекте жақсы Адам болып шығуының кепілі.
Қазақ тілі сабағы – ұлттық тәрбие құралы
Тіл – рухани байлығымыздың қайнар бұлағы. Тіл-алтын қазына. Ендеше тілді қорғау-ұлттық мүддеміз. Бүгінгі таңда тілді меңгерту ең өзекті мәселелердің бірі болып отыр. Көп ұлтты республикамыздың жағдайында тілді меңгерту, мемлекеттік тілде сөйлету оңай іс емес екендігі белгілі.
Сонымен бірге орыс балалар бақшасында қазақ тілін оқытып үйрету, білім берудің ұлттық-этнопсихологиялық мәселелері де ескерілуде. Ал бүгінгі күні мектеп жасына дейінгі балалардың сөзге қызығушылығы, сөйлеу үлгілерінің іргетасы осы балалық шақтан қаланатыны ескеріліп, балалардың тіл үйренуге қызуғышылығын арттыру, тіл мәдениетін жетілдіру, тілге тән дыбыстарды дұрыс айтуға жаттықтыру, сөз үйрете отырып, сөздік қорларын байыту, байланыстырып сөйлеуге дағдыландыру мақсаты алға қойылады.
Байланыстырып сөйлеу әдісінің ең тиімді, ұтымды екенін айта келе сөйлеу барысында сөз тіркесі сөйлем арқылы ғана қолданылатын, яғни балаларды байланыстырып сөйлеуге жаттықтыру-олардың тілімен бірге, ойын да дамыту деген сөз.
Балалардың күнделікті сабақтардан алған білімдерін бекіту, сөздік қорларының белсенділігін арттыру, қазақ тілінің қолданылу аясын кеңейту, қарым-қатынас құралы ретінде пайдалану жолдарын іс жүзінде меңгерту әдіс-тәсілдері көрсетіледі. Қазақ даналығында «Тіл – ұлттың жан дүниесі, сезімнің, ойдың жанды көрінісі» деп тегін айтпаса керек. Өзге ұлт өкілдері балаларына тіл үйретудің қиындығы мен қызығы да осы шақтан басталады.
Тәрбие мәселесі барлық сабақтарда да өз дәрежесінде қаралуы қажет. әсіресе ұлы бабамыз Әбу Нәсір әл-Фарабидің өзі «Тәрбиесіз берілген білім апат әкеледі» деген. Олай болса, «Тәлім сөз – тәрбие құралы» деген нақыл сөз өмірден алынған шындық екені белгілі. Сондықтан да болар, халық тәрбиесі ұрпақтан- ұрпаққа ғасырлар бойы жалғасып келед. Егер біз адамды Адам еткен еңбек десек, сол еңбекті балаға үйретіп, ұлттық қасиетке баулып, жол сілтейтін, тіршілігінің өзіндік ерекшеліктерінен туындаған салт – дәстүрлер әдет-ғұрыптары мол. «Атадан бала тусайшы, ата жолын қусайшы» дегендей, атадан балаға жалғасып келе жатқан жақсы қасиеттерін келер ұрпаққа сіңіріп, ізгілікке тәрбиелеуді мақсат тұтқан. Ұлттық тәлім-тәрбие халықтық педагогика негізінде беріліп, жүзеге асады. Ал ұлттық тәрбие алған ұрпақ дені сау, білімді, ақылды, адамгершілігі мол, иманжүзді, сұлу да сымбатты, халқын, елін, туған жерін, оның табиғатын сүйетін ұлтжанды, ата-бабамыз армандаған «Сегіз қырлы, бір сырлы» азамат болып өседі.
Ұлттық тәрбие халық тәрбиесі ұғымымен байланысты. Ұлттық тәрбиенің негізі оның адамзат қоғамындағы қазіргі уақытта белгілі қасиеттерінен туындайды.
Ұлттық тәрбие берудің мақсаты ұлттық мәдениетті сақтау және дамыту, патриоттық тәрбие беру, тұлғаның жоғары адамгершілік қасиетін тәрбиелеу, ғылыми дүниетанымын қалыптастыру, ұлтаралық мәдени даму мен қалыптасуды өзге ұлттар ерекшеліктерімен жақындастырумен ашылады.
Бүгінгі жас ұрпақтың азамат болып қалыптасуы оның туған ұясына, оқыған - өскен ортасына, көрген тәрбиесіне тікелей байланысты. Әрбір қазақ баласы есі кіргеннен бастап кәмелетке толғанға дейін ана тілінің әлдиін, туған ұлтының өнегелі тәлім – тәрбиесін, әдет-ғұрпын, салт-санасын бойына сіңіріп өсуі керек. Тәуелсіз мемлекетіміздің болашақ тізгінін ұстар азаматтары – бүгінгі балабақша тәрбиеленушілері мен тәрбиешілер қауымы, осы орайда Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың халыққа арнаған жолдауындағы жеті басымдықтың бірі қазақ халқының сан ғасырлық дәстүрін, тілі мен мәдениетін сақтап, оны түлетуді ұлан ғайыр жасалар жұмысының ұстанымы етіп отыр.
Ұлттық тәрбиеде ұлылық бар. Олай дейтін себебім, бүгінгі озық ойлы педагогтардың тәрбие жөнінде айтқан қисынын ат-бабамыз ертеде-ақ қиыстырып кеткен.
XIX-XX ғасырда өмір сүрген ұлы қайраткерлер Ш.Құдайбердиев, А.Байтұрсынов, М.Дулатов, М.Жұмабаев, Ж.Аймауытовтар да бала тәрбиесінде халықтың салт-санасы, әдет-ғұрпы, дәстүрлері, ұлттық ойындар, қазақ тілінің атқаратын маңызын атап көрсетіп, және оны қалай іске асыру керектігі үшін тер төгіп, еңбек еткен.
Дене тәрбиесі еңбек, әртүрлі ұлттық ойындар, қозғалыстар арқылы іске асырылса, жан тәрбиесі үлкендердің ақыл-кеңесінен, ертегілер, мақал-мәтелдер арқылы бойға сіңеді.
Әрбір тұлғаның тәрбиесі отбасынан басталады. Әрине, отбасы – белгілі бір ұлт өкілдерінің ошағы. Ондағы тәрбие сол ұлттың игі іс-әрекеттері арқылы әдеп – ғұрыпқа айналып, ол әдеп болып негізделеді: әдеп ұлттық қолданысқа айналса, оны халық салт дейді де, салт ұлттық санаға сіңсе, оны салт-сана деп ұлттық мәдениеттің сәулеті ретінде ұлттық болмыстың мәнінде өмір қолданысына айналдырды.
Еліміздің жаңа ұрпақтарын жаңаша оқыту мен бірге ұлттық рухани тәрбие беру мәселесін жүзеге асыру қазақ тілінен сабақ беріп жүрген мұғалімдер қауымына үлкен жауапкершілік жүктейді. Қорыта келгенде, бүгінгі талап қазақ тілі сабақтарын оқыта отырып балалардың санасына туған халқына деген құрмет пен мақтаныш сезімін қалыптастыру, ұлттық рухты сіңіру.
Детский сад и семья: принципы взаимодействия
Проблема взаимоотношений педагогов и родителей, детского сада и семьи, является одной из актуальнейших в современных условиях, так как именно от решения во многом зависит успех воспитания развития подрастающего поколения, формирования личности каждого ребенка.
Лишь объединив свои усилия, детский сад и семья смогут достойно выполнить возложенную на них миссию по воспитанию будущих граждан суверенного Казахстана.
Работа педагога с родителями невозможна без сотрудничества, активного вовлечения родителей в учебно-воспитательный процесс.
Принципы взаимодействия:
взаимное доверие и уважение;
взаимная поддержка и помощь;
терпение и терпимость по отношению друг другу.
Это помогает педагогу и родителям объединить свои усилия в создании условий для формирования у ребенка тех качеств и свойств, которые необходимы для его самоопределения и самореализации.
Анкета для родителей
Можете ли вы:
В любой момент оставить все свои дела и заняться ребенком?
Советоваться с ребенком, несмотря на его возраст?
Признаться ребенку в ошибке, совершенной по отношению к нему?
Извиниться перед ребенком, если вы были неправы?
Овладеть собой и сохранить самообладание, даже если поступок ребенка вывел вас из себя?
Поставить себя на место ребенка?
Поверить хотя бы на минуту,что вы добрая фея или прекрасный принц?
Рассказать ребенку поучительный случай из детства?
Воздержаться от резких слов и выражений, которые могут ранить ребенка?
Выделить ребенку один день, когда он может делать все, что хочет, и вести себя, как хочет, а вы при этом ри во что не будете вмешиваться?
Не реагировать, если ваш ребенок ударил, толкнул или незаслуженно обидел своего сверстника, товарища?
Устоять против слез, капризов, просьб, если за ними-прихоть?
«Мой Казахстан»
Вопросы:
Как называется наша республика?
Как называется главный город нашей республики?
Люди каких национальностей живут в Казахстане?
Какого цвета и формы государственный флаг Казахстана?
Что означает сине-голубой цвет флага?
Чем представлены богатство и покой на флаге?
Какие качества олицетворяет степной орел? (зоркость)
Кто создал герб Казахстана?
Что изображено на гербе Республики Казахстан?
Каких вы знаете поэтов, которые написали гимн Казахстана?