«Ұр тоқпақ» ертегісі
Бұл материал балаларға арналған «Ұр тоқпақ» ертегісін оқып таныстыруға бағытталған. Ертегі арқылы балалардың ойлау қабілеттері мен сөйлеу дағдыларын дамыту, сонымен қатар кейіпкерлердің мінез-құлқын көрсету арқылы олардың шығармашылық қабілеттерін арттыру мақсаты көзделген.
«Ұр тоқпақ» ертегісінде шал мен кемпірдің кедейлігінен бастау алатын оқиғалар, олардың тағдырымен байланысты қызықты сюжеттер баяндалады. Шалдың қазды босатып, одан екі-үш қасиетті зат алу мақсатындағы саяхаты балаларға маңызды сабақ береді. Ертегі кейіпкерлері арқылы балалар достық, адалдық, тек еңбекқорлықтың маңызымен танысады.
Материалды пайдалану барысында, балаларды ертегімен таныстыру арқылы, оларды кейіпкерге ендіре отырып, ертегідегі жағдайларға шынайы, эмоционалды жауап беруге тәрбиелеу үшін түрлі ойындар мен кейіптендірулер ұйымдастырылады. Бұл балалардың түрлі эмоцияларды, ойдан шығарылған кейіпкерлердің өмірін, ерекше сәттерін сезінуіне мүмкіндік береді.
Сондай-ақ, «Ұр тоқпақ» ертегісі арқылы балалардың сөздік қорын молайту, олардың тілі мен сөйлеу дағдыларын дамытуға септігін тигізетін тиімді әдістемелер ұсынылады. Қатынас біліміне негізделген бұл оқу материалы балалардың қызығушылығын оятып, оқу процесіне белсенді қатысуына ынталандырады.
«Ұр тоқпақ» ертегісі
Тақырыбы: «Ұр тоқпақ» ертегісі
Білім беру саласы: Қатынас
Ұйымдастырылған оқу іс –әрекетінің түрі: Кейіптендіру
Мақсаты:
Балаларды ертегімен таныстыру, кейіпкерге ене білуге үйрету
Ойлау қабілеттерін, тілдерін дамыту.
Кейіпкерлердің қимылын жасай білуге тәрбиелеу
Көрнекілігі: қазақ үй. аңдар, қуыршақтар, ұр тоқпақ
Ұйымдастыру кезеңі: Ал, балалар, бүгінгі күн ерекше күн, себебі, біздің балабақшамызға көптеген тәрбиешілер, топ балалары қонаққа келіпті. Қане сол қанақтармен сәлемдесейікші.
Музыка залы әдемі әшекейленген. Жан-жақтың бәрі ауылдар, жердің бәрі жасыл кілем жамылғандай.
Автор:Құрметті қонақтар қарсы алыңыздар, алдарыңызда «Балауса» тобының кейіпкерлері.
«Ұр тоқпақ»
Автор: Бұрынғы өткен заманда шал мен кемпір өмір сүріпті, олар өте кедей болыпты. Күндердің бір күнінде шал тұзақ құрыпты, тұзағының ішіне бір қаз түсіпті.
Шал енді қазды бауыздайын деп жатса
Қаз: -Ата сен мені босат, бір жылдан соң маған кел, мен сенің сұрағаныңның, айтқаныңның бәрін орындайын.
Автор: Шал келіп кемпіріне болған жайтты әңгімелеп айтын береді, ашуланған кемпір.
Кемпір:- Әй сенде бір, өзімізде аш отырмызғой.
Автор: Осылайша бір жыл да өтеді. Кемпірі шалды әлгі «Қазға» жібереді
Шал келе жатса алдында түйеші түйе бағып жүреді.
Шал: -Қарағым! Мына түйелер кімдікі?
Түйеші: -Бұл «Қазбайдың» түйесі
Автор: шал: Е, бұл сол қаздың түйелері шығар – деп ойлайды. Шал келе жатса, алдында қойшы қой бағып жүреді, ол қойшыға жақындап келіп.
Шал: -Шырағым! «Ассалаумағалейкум»- мына қойлар кімнің қойы?
Қойшы: -Бұл «Қазбайдың» қойы
Шал: Балам Қазбайдың тағы несі бар?
Қойшы: - Оның үш қасиетті заты бар: 1-ші «Піс қазан» 2-сі «Құс есек»
3-сі «Ұр тоқпақ»
Автор: - Сөйтіп шал «Қазбайдың» ауылына да жетеді
Шал: - Ассалаумағалейкум ! Қазбай!
Қазбай: - Уағалейкум-ассалам, ата жеттің бе?
Шал: - Мен сенен «Піс қазаныңды» сұрауға келдім
Автор: - дейді шал. Осылайша Қазбай шалдың сұрағанын береді. Шал келе жатса алдынан бір топ балалар шығады.
Балалар: - Ата асқа кіріңіз
Шал: - Жарайды
Автор: - Шал кіріп бара жатып былай дейді.
Шал: - Балалар «Піс қазаным» демеңдер
Балалар: - Мақұл ата!
Автор: Балалар атаны тыңдайма, жоқ, ата кіре салысымен олар шулап:
Балалар:- «Піс қазаным піс, Піс қазаным піс»
Автор:- деп шулай бастайды. Шал астан шығады, бірақ балалардың қазанды ауыстырып жібергенін білмейді.
Шал: - Кемпірім мен саған бір қасиетті зат әкелдім
Кемпір: - Ол не?
Шал: - Ол «Піс қазаным» - деп жауап береді
Кемпірі:- «Піс қазаным піс, піс қазаным піс»
Автор: Қазанның пісірмей жатқанына көзі жеткен кемпір шалды үйінен қуып жібереді. Шал Қазбайға келеді
Шал: - Қазбай сенің мынауыңнан ештеме шыұпады
Қазбай: - Піс қазаным піс
Автор: Қазаннан ешнәрсе шықпаған соң, Қазбай «Құс есегін» береді
Шал келе жатса алдынан балалар шығады , асқа шақырады.
Шал:- Балалар «Құс есегім» демеңдер
Балалар: -Мақұл
Автор: Шал үйге кіріп кеткен соң-ақ балалар: «Құс есегім, құс»- десе, есек алтын құсады. Балалар есекті басқа есекпен айырбастап, шалдың есегін жасырып қояды.
Шал есекті жетектеп үйіне келеді.
Кемпір: -Қазға барып алып келгенің осы ма?
Шал: - «Құс есегім, құс»
Автор: - десе, еш нәрсе құспайды. Шал есекті жетектепҚазбайға тағы келеді.
Шал: Қазбай, мына есектен еш нәрсе шықпады,-
Қазбай: - «Құс есегім, құс»-десе, еш нәрсе құспайды
Автор: Шалға Қазбай «Ұр тоқпағын» береді. Шал «Ұр тоқпақты » алып келе жатса, баяғы жерде тағы да балалар жүр екен.
Балалар: - Ата, асқа түсіңіз,-
Автор: Шал үйге кіріп бара жатып:
Шал: - Шырақтарым, «Ұр тоқпағым,Ұр»-
Автор: -демеңдер,- дейді. Шал үйге кіріп кеткен соң, дәндеген балалар: «Ұр тоқпағым, Ұр!» - дейді. Тоқпақ балалардың әрқайсысын ұра жөнеледі. Ұрып жүр, ұрып жүр... Балалар тоқпаққа жалынады.
Балалар: - «Ойбай, «Піс қазаныңды », «Құс есегіңді» берейік»
Автор: - дегендерін шал шығып келе жатып естіп қояды. Шал келіп:
Шал: - Әп, бәлем, «Піс қазанды», «Құс есекті» бересіңдер ме?
Балалар:- Мақұл! Әкеліп береміз!
Автор: - дейді. Шал «Ұр тоқпақты» қойғызды. . Балалар «Піс қазанды», «Құс есекті» әкелңп береді. Шал «Піс қазанды», «Құс есекті», «Ұр тоқпақты» алып үйіне келеді. Сөйтіп мұратына жетеді.
«Балдәурен» балабақшасы
«Ұр тоқпақ»
(кейіптендіру)
«Балауса» тобы
2012-2013 оқу жылы
