Ертегілер еліне саяхат
Бұл құнды материал «Ертегілер еліне саяхат» тақырыбында ұйымдастырылған, ол балалардың шығармашылық және адамгершілік тәрбиесіне ерекше көңіл бөлінеді. Сабақтың мақсаты - ертегі кейіпкерлері арқылы балалардың білімдерін кеңейту, қиялдарын дамыту және оларды мейірімділік, адалдық, еңбексүйгіштікке тәрбиелеу. Оқушылар бұл сабақта ертегілердің әлеміне кіріп, нағыз сиқырлы сапарға аттанатын болады.
Сабақ барысында балалар ойларын өрбітіп, тәрбиелік маңызды сұрақтарға жауап беріп, ертегілердің мазмұнын толық түсінуге тырысады. Олардың шығармашылық қабілеттерін жаттықтырып, ертегі кейіпкерлерін тыңдай білуді үйрету үшін әртүрлі тапсырмалар қарастырылған. Оқушылар қарапайым ертегі қиялдарын жеткізу, кейіпкерлердің мінез-құлығын сомдау арқылы ертек әлемінің қалай жұмыс істейтінін танып, өзіндік шығармашылықтарын дамытуға мүмкіндік алады.
Әр сабақта балалардың белсенді қатысуы мен шығармашылық әрекет етуіне шабыттандыру мақсатында түрлі ойындар мен тапсырмалар қолданылатын болады. Сиқырлы кітапты ашу сәттері балалардың қызығушылығын оятып, олардың есте сақтау қабілеттерін дамытады. Сонымен қатар, олар шығармашылық жұмыстар арқылы өздерінің жаңа ертегілерін құрастырып, сабақты жандандырады, қызықты ойындар мен музыкалық іс-шаралар арқылы көңіл-күйлерін көтереді.
Сабақтың соңында балалар ертегілер әлемінен алған әсерлерімен бөлісіп, өздері тапқан сиқырлы кітаптың қаншалықты қызықты екенін түсінеді. Мұндай сабақ балалардың білімін арттырып қана қоймай, оларға мейірімді, жауапкершілікті және адал болудың маңыздылығын түсінуге көмектеседі. Ертегілер еліне сапар барысында алынған білім мен тәжірибе балалардың болашақты құрметтеуіне және оларды шынайы өмірде қолдануға ынталандырады.
Тақырыбы: «Ертегілер еліне саяхат»
Мақсаты:
- ертегі кейіпкерлері туралы білімдерін кеңейту;
- ойлау, қайта жаңғыртып еске түсіру арқылы қиялдай білуге үйрету;
- ертегілер арқылы балаларды адамгершілікке, мейірімділікке және адалдыққа, еңбексүйгіштікке тәрбиелеу;
- қиялдау, мәнерлеп сөйлеуге баулу, шығармашылық қабілетін дамыту.
Сөздік жұмыс: ғажайып, сиқырлы, құм қалашығы.
Билингвалды сыңары: ғажайып - удевительный, сиқырлы – волшебный.
Заттық - дамыту ортасы: «Ертегілер әлемі», «Ертегі ханшайымы шақырады» үнтаспасы, сиқырлы кітап, қуыршақ театры «Қарлығаштың құйрығы неге айыр» ертегісінің кейіпкерлері, ғажайып сәт Ертегі ханшайымы, құм қалашығы.
- Балалар бүгін бізге қонақтар келіпті. Қашанда қонағын сыйлайтын халықпыз. Сондықтан бірінші қонақтарымызбен жақсылап амандасып алайық.
Үлкенге де сіз,
Кішіге де сіз.
Баршаңызға құрметпен
Бас иеміз біз.
- Балалар бүгін көңіл - күйлерің қалай?
- Жақсы болса, бәріміз қосылып
«Ертегілер әлемі» әнін айтайық
- Балалар, ертегілер әлемін қандай деп ойлайсыңдар?
- Ертегілер елінде кімдер тұрады?
- Қандай жағымды жағымсыз кейіпкерлерді білесіңдер?
- Ертегілер бізді неге үйретеді?
Балалардың жауабы тыңдалады. Үнтаспадан тосыннан, алдын - ала жазылған Ертегі ханшайымының сөзі естіледі.
Ертегі ханшайымынын сөзі
«Сәлеметсіңдер ме, балалар,
Мен, ертегілер елінің ханшайымымын, сендер мені көрмейсіңдер, мен сендерді үнемі көріп, бақылап жүрмін, сендер ертегі тыңдағанды жақсы көреді екенсіңдер, олай болса мен сендерді ертегілер елінде күтемін.
Ертегілер еліне тек білгіштер, тапқырлар, өз ісіне ұқыпты, мейірімді, адал балаларды күтемін. Ертегілер еліне келу жолды сиқырлы кітап тауып береді.
- Кітапты жоғарыдан іздеңдер, бар ма?
- Төменнен іздеңдер, бар ма?
- Оң жақтарыңа қарандар, мұқият қарандар, бар ма?
Сиқырлы кітап топтарындағы ең үлкен гүлдін жанында - а - а - а»
Ханшайымның тапсырмасымен кітапты тауып алады
Тәрбиеші:
- Сиқырлы кітап өте әдемі екен, ашып көрейік, ашылмайды, енді не істедік?
/кітапты сілкіп, тыңдап көреді, үнтаспадан түсініксіз дыбыстар шығады, тәрбиеші түсінеді/
- Сиқырлы кітап сендерден сұрайды;
- Жеті санымен байланысты қандай ертегі білесіндер?
- Үш саны қай ертегіде кездеседі?
(Әдемі музыка әуенімен кітап ашылады)
Мұнда ертегі кейіпкерлерінің суреттері "Мақта қыз бен мысық", "Қызыл телпек" ертегілері
- Бұл қай ертегілер екен? Не көріп тұрсыңдар?
- Қараңдаршы балалар, мына суреттерде ертегі кейіпкерлерінің орны ауысып кеттіпті. Олардың орындарын табуға көмектесеміз бе?
- Жарайсыңдар, балалар.
- Ал сиқырлы кітап, балаларға тағы қандай тапсырмаларыңыз бар?
(Сиқырлы кітап тәрбиешіге айтады)
Балалар ертегілерден үзінді ойнап берсін, қалған балалар тапсын - дейді
«Бауырсақ», «Қарлығаш пен Дәуіт» ертегілерінен үзінді ойнайды
- Бұл қай ертегі?
- Ал, бұл қай ертегі кейіпкері?
Кітаптың екінші бетін ашуға дайынсыздар ма? Онда ашайық.
- Балалар, мына суретте ертегі кейіпкерлері сендерден жасырынып тұр, сол кейіпкерлерді іздеп табу керек.
- Бұл қай ертегілер? "Жеті лақ", "Үш торай"
/Санау, кеңістікті бағдарлау, сапасын анықтау/
- Сиқырлы кітап ертегілер елінде бізді тағы не күтіп тұр?
Тәрбиеші:
- Балалар, мына мнемотаблицада сендерге таныс ертегі бейнеленген. Сендер ертегі мазмұнын осы таблица бойынша еске түсіріп, айтып беріңдер.
Балалар «Сараң аю» ертегісін айтып береді
(Сиқырлы кітап тек тәрбиеші түсінетін тілмен ертегі көруге шақырады)
Ертегі тамашаламас бұрын бойымызды сергітіп алайық
Сергіту сәті
Қуыршақ театрынан «Қарлығаштың құйрығы неге айыр?» ертегісі көрсетіледі.
- Ертегі сендерге ұнады ма?
- Біз тамашалаған ертегі қалай аталады?
- Ертегідегі қай кейіпкер ұнады?
- Айдаһар қандай?
- Маса не істеді?
- Қарлығаштың құйрығы неге айыр болған?
- Бұл ертегіде қарлығаш қандай екен?
- Сендер де сол қарлығаш сияқты мейірімді, батыл болғыларын келеді ме?
- Бұл ертегіден біз не үйрендік?
Дұрыс айтасыңдар балалар, кіп - кішкентай қарлығаш өзінен қанша үлкен айдаһардан қорықпай оған қарсы шығып, зұлымдықты болдырмай жеңіп шықты.
Сендер де, әрқашан бір - біріне көмектесіндер, бір - бірлерінді ренжітпендер, бір - бірлеріне, үлкендерге жақсылық жасай біліндер.
Мейірімді, адал болындар.
Ертегі ханшайымы кіреді
Сәлеметсіздер ме, балалар?
- Ертегілер елі сендерге ұнады ма?
Мен де сендердің сырттарынан қарап, риза болып тұрдым. Қандай білімді, алғыр, мейірімді жақсы балалар екенсіңдер. Менің тапсырмаларымды да дұрыс орындадыңдар.
- Мен сендерді құм қалашығына шақырамын, өздеріне ұнаған ұсақ ойыншықтармен «Ертегі елін» жасандар
- Құм қалашығында ойнауды білесіндер ме?
Әр баланын қасына барып;
- Қандай ертегі құрастырдың?
- Сендердің ертегілерінде құстар қандай?
- Неге аңдар суда жүзіп жүр?
Жетекші сұрақтар қойылады
Ертегі ханшайымы балаларды мадақтап, үлкен ертегі кітабын сыйлайды, қоштасып кетеді.
Білім беру саласы: «Таным», «Қатынас», «Шығармашылық»
Тақырыбы: «Ертегі еліне саяхат»
Мақсаты: Ертегілерді сахналау барысында кейіпкерлердің мінез - құлқын жеткізе білуге үйрету. Суретке көңіл қойып, мазмұнын түсіне білуге үйрету. Ертегідегі кейіпкерлердің сөз мәнерін, қимыл қозғалысын келтіріп ойнауға үйрету. Сөздерді анық айтуға, есте қабілетін дамыту. Саусақпен сурет салуға үйрету.
Тәрбиеші: Бүгін бізде өзгеше сабақ болады, біз сиқырлы поезға отырып, барлығымыз ертегілер еліне саяхатқа барамыз. Қане, бәрімізге поезға отыру басталды. Балалар бір - бірінің иығынан ұстап, пойыз өлеңін айтады:
- Чух - чух, чух - чух
- Вагондар, вагондар,
- Рельспен жүреді,
- Балаларды тиеп алып,
- Ертегілер еліне әкеледі.
-«Ертегілер елі»аялдамасында қызықты суреттер ілінген.
- Бұл қандай ертегі?
«Жеті лақ пен қасқыр»- осы ертегіні айтып беріңдер суреттерге қарап.
- Суретте не салынған?
- Ешкі тамаққа кеткен кезде лақтарға не айтып кетті?
- Ал мынау суретте не көріп тұрсыңдар?
- Қасқыр не істеп тұр?
- Ол не үшін аңдып тұр?
- Ең соңғы суретте не көріп отырысыңдар?
- Ешкі лақтарымен не істеп тұр?
Балалар тағы да пойыз құрып келесі аялдамаға барады.
- Келесі аялдама «Шұбар тауық» сол аялдамада шұбар тауық күтеді. Олармен сәлемдеседі суретті көрсетеді. Балалар, сендер мынау сурет бойынша ертегіні айтып бере аласыңдарма? Бір, екі бала сурет бойынша ертегіні айтып береді. «Шұбар тауық» рахмет айтады.
- Сендер менің балапандарыма тары жасай аласыңдарма? – деп сұрайды.
Балалар: ия, біз оны жасай аламыз дейді, балалар суретті салуға кетеді, саусақ арқылы балапандарға тары салады.
Тәрбиеші: аю саған біздің ұлдарымыз үйшік соғуға көмектеседі. Аю мен ұлдар конструктордан үйшік соғады, аю мен шұбар тауық балаларға рахмет айтады, ал балалар сиқырлы пойызға отырып өз тобына кетеді.
- Сюрприз: Бауырсақ секіріп топқа кіреді. Балалардан сұрайды.
- Мен кіммін?
- Мен кімнен қаштым?
Балалар сен бауырсақсың.
Атадан, әжеден, қояннан, қасқырдан, аюдан қаштым.
Тәрбиеші: Ал сені түлкі жеп қоймады ма?
Бауырсақ: Мен оны алдадым, түлкінің тұмсығына отырмадым деп айтып береді.
Сіздің балаларыңыз өте ақылды екен, олар маған қайда барғандарын айтып бере алады ма?
Сендер не көрдіңдер, не істедіңдер?
Егер сендер маған толық жауап бересіңдер, мен сендерге сыйлық беремін.
Балалардың жауабы: Біз сиқырлы пойызға отырдық, ертегілер еліне саяхатқа бардық.
«Шұбар тауық», «Шалқан», «Үйшік», ертегісін еске түсірдік.
Шұбар тауыққа тары жасадық, сергіту сәтін орындадық, қайта топқа келдік.
Бауырсақ: Мен өз ертегіме барайын, ал есіктің артында сендерге сыйлығым бар, ол сендерді күтіп тұр.
– Сабақты қорытындылау, мадақтау.
Меңгеру: Ертегідегі кейіпкерлердің сөз мәнерін, қимыл қозғалысын ойнап келтірді, саусақпен сурет салды.
Істей алу: Сөздерді анық айтып есте сақтау қабілеттерін дамытты.