Г. Скребицкийдің «Қызыл қоңыз» әңгімесі
Оқу іс-әрекетінің бұл бөлімі тірі табиғат иелеріне, атап айтқанда жәндіктерге арналған. Г. Скребицкийдің «Қызыл қоңыз» әңгімесі балалар үшін ерекше қызықты материал болып табылады, себебі ол жәндіктердің өмірі мен олардың табиғаттағы рөлі туралы көп қызықты деректермен бөліседі. Мұндай шығармалар балаларда табиғатқа деген қызығушылықты оятады, олардың танымдық қабілеттерін дамытады.
Бүгінгі іс-шараның мақсаты - балалардың жәндіктер мен олардың әлемі туралы түсініктерін кеңейту, сондай-ақ олардың белсенділігін арттыру. Балалар «жәндіктер әлеміне» саяхат жасап, осы керемет жәндіктермен танысады. Өмірдің ерекшеліктері мен жәндіктердің маңыздылығын білу арқылы балалар экология мәселесіне де көзқарастарын қалыптастырады.
Сондай-ақ, оқу іс-әрекетінде балаларға көркем әдебиет элементтері арқылы жәндіктер туралы жұмбақтар мен диалогтар ұсынылады. Бұл, өз кезегінде, балалардың тілдік дағдыларын, сөйлеу мәдениетін дамытуға көмектеседі. Ойындар мен дидактикалық тапсырмалар арқылы балалар жәндіктердің дыбыстарын тануды, олардың өмір сүру шарттарын сезінуді үйренеді.
Жалпы алғанда, Г. Скребицкийдің «Қызыл қоңыз» әңгімесі - бұл балаларға табиғаттың сұлулығын, жәндіктердің пайдасын, сондай-ақ біздің қоршаған ортаға қамқорлық жасау қажеттілігін түсінуге көмектесетін тамаша құрал. Мұндай іс-шаралар тек білім берумен шектелмей, сонымен қатар баланың дүниетанымын кеңейтуге, олардың әлеуметтенуіне ықпал етеді.
Білім беру саласы: «Әлеуметтік орта».
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті: Көркем әдебиет.
Тақырыбы: Г. Скребицкийдің «Қызыл қоңыз» әңгімесі.
Мақсаты: Тірі табиғат иелеріне деген қызығушылықтарын ояту және бақылау дағдыларын қалыптастыру. Балаларды тірі табиғат иелері оның ішінде жәндіктермен,олардың қасиеттерімен таныстыру. Олардың сыртқы белгілеріне сипаттама жасауларын бекіту.Табиғаттағы тіршіліктің оянуын түсіндіру. Жәндіктерді тани білуге, дұрыс атай білуге үйрету.
Сөздік жұмыс: Қызыл қоңыз, жәндіктер.
Билингвалды компонент: Қызыл қоңыз – божья кровка, құмырсқа-муравей.
Қажетті құрал-жабдықтар: Суреттер, ноутбук , балаларға жеке таратуға арналған тапсырма суреттер.
| Іс әрекет кезеңдері
| Тәрбиешінің іс-әрекеті | Балалардың іс-әрекеті |
|
Мотивациялық қозғаушы
| Шаттық шеңбері: - Балалар,бүгін бізде ерекше күн. Біздің іс-әрекетімізге қатысу үшін қонақтар келіп отыр. Олай болса, қонақтармен сәлемдесейік. Күннің көзі ашылды, Көкке шуақ шашылды. Құтты қонақ келіпті, Төрімізге еніпті. Амандасу Үлкенге, Тәрбиенің басы ғой. Ал,кәнекей бәріміз, Сәлем дейік үлкенге, Сәлеметсіздер ме, апайлар! Өте жақсы балалар,бүгінгі күнге деген бір-бірімізге жақсы тілектер тілейік.
| Балалар шеңбер бойына тұрып апайлармен сәлемдесіп,бір-бірле-ріне деген жақсы лебіздерін білдіреді.
|
|
Ұйымдастырушы- лық ізденушілік
|
Ал,енді орнымызға жайғасып отырайық. Сұрақтар қояды: -Балалар,қазір жылдың қай мезгілі? -Көктем айларын білесіңдер ме? -Қазір қай ай? -Көктем мезгілінде қандай өзгерістер болады?
|
- Көктем - Наурыз,сәуір,мамыр - Мамыр - Көктемде құстар ән салып,табиғат жанда-нады,ағаштар гүлдей-ді, гүлдер жайқалып өсіп, жәндіктер пайда болады.
|
|
|
Слайд. Жәндіктермен таныстыру: Ара,қоңыз,шегіртке,қанқызы, көбелек,құмырсқа және т.б. Бұлардың барлықтарын бір сөзбен «жәндіктер» деп атайтандығын айтып өтеді.
Сөздік жұмыс: «Қызыл қоңыз,жәндіктер» деген жаңа сөздердің мағынасын түсіндіреді.
Билингвалды компонент: «Қызыл қоңыз-божья коровка,құмырсқа-муравей» сөздерді қайталатып айтқызады.
-Балалар,мен сендерді «Жәндіктер әлеміне» саяхатқа апарғым келеді, барғыларың келе ме? Балаларды автобусқа отырғызып,музыка әуені қосылады. - Балалар міне, «жәндіктер әлеміне» де келіп қалдық. Қараңдаршы қандай әдемі, жазық, кең дала.
Жасыл табиғатта нені кездестіретінімізді жұмбақ шеше отырып, табыңдар.
Ой қозғау: «Қане, ойланайық» .
*Ұшып жүрген гүл көрдім, Қонғанша ұстап үлгердім.
*Гүлдерден нәр тереді, Біздерге бал береді.
*Екі басы жұдарықтай, Ортасы қылдырықтай.
*Ұшқанда өлең айтады, Қонғанда жер қазады. Мұны да ойлап көрейік, Шешуін кім табады?
*Қызыл көйлек кигені, Ұсақ қара түймелі.
Дидактикалық ойын: «Дыбысына қарай таны». Ойынның шарты:Балалар аудио таспадағы жәндіктердің дыбысына қарай ажыратып танып білулері керек.
-Балалар,қане жолмен жүріп көрейік,бізге қандай жәндіктер кездесер екен.
Кезіккен жәндіктерге мағлұмат беріп, жәндіктермен танысып, табиғаттағы тіршілік иелеріне қамқор болу керектігі туралы айтып, автобусқа отырып, балабақшаға топтарына қайтады.
Ғажайып сәт: Есік қағып,топқа «Қанқыз» келеді. Балалармен сәлемдесіп, кең алаңқайда өзінің достарынан адасып қалғандығын,балалардың достарын тауып берулеріне көмек көрсетулерін сұрай келгендігін айтады.
Қанқызын балалармен бірге ойын ойнауға шақарады.
Дидактикалық ойын: «Жасырынған жәндікті тап». Ойын шарты:Тақтаға жәндіктердің суреттерін іліп қояды да,көздерін жұмып отыруды ұсынып, «көздеріңді ашыңдар!» Деген ұсынысты естіген соң тақтаға қарап,жасырынған жәндіктің атын атауды ұсынады.
-Балалар,бүгінгі ұйымдастырылған оқу іс-әрекетімізде 2 орталықта жұмыс жасайтын боламыз. Ол үшін «Таңдау» орталығынан өз қалаулары бойынша орталық текшелерін таңдап алу тапсырылады.
1. «Әдебиет» орталығындағы балалар, Г. Скребицкийдің «Қызыл қоңыз» тақырыбына жазылған әңгімесін тыңдап танысады.
Мақсаты:Балалардың қызыл қоңыз туралы ұғымдарын кеңейту,әңгімені түсініп,естеріне сақтап тыңдай білуге дағдыландыру, тілдерін дамытып,сөздік қорларын байыту.
2.«Өнер» орталығындағы балалар Қызыл қоңыздың үстіндегі қара дөңгелектерін жапсырады. Көрнекі суретте неше қара дөңгелектер болса, сонша дөңгелек жапсырулары керек. Мақсаты:
Сергіту сәті:( «Топ,топ балақан» әнін музыкалық аспап, баянның сүйемелдеуімен орындатады).
Дидактикалық ойын: «Жәндіктердің орнын тап». Шарты:Тақтаға гүлдер және шөптер ілінеді.Жәндіктерді өз орындарына орналастыру керек.
Ауысым кезеңі (Қоңырау сылдырымен ауысады.)
Дидактикалық ойын: «Не өзгерді?»
Шарты:Жәндіктердің біреуін тақтадан алып тастайды да.Қанқызы қосылды,ал көбелек ұшып кетті т.б жасаған жұмыстарын қанқызына тапсырып қанқызымен қоштасады.
Сұрақтар қойып,тақырыпты қорытады: -Біз қайда бардық? -Нелермен таныстық? -Қанқызына қандай көмек көрсеттіңдер? -Тірі табиғатқа қиянат жасауға бола ма? Балаларды мадақтап,ұйымдастырылған оқу іс-әрекетін аяқтайды.
|
Жәндіктерге қызығушылықпен қарайды.
Жаңа сөздердің мағынасын ұғынады.
Қайталап айтады.
Барғылары келетіндігін айтып, музыка әуенімен автобусқа мінеді.
Жәндіктер әлеміне келеді,табиғатқа қызығып қарайды.
Балалар ойланып жауап береді.
-Көбелек
-Ара
-Құмырсқа
-Қоңыз
-Қанқыз.
Балалар жәндіктердің дыбысын танып, ажыратады.
Жолмен келе жатып, кезіккен жәндіктермен танысып, балабақшаға қайтады.
Қанқызына қызығушылықпен қарап,сәлемдеседі.
Балалар қанқызына көмектесуге келіседі.
Жасырынған жәндіктерді дұрыс тауып қызығып ойнайды.
Өз қалаулары бойынша орталықтарға бөлінеді.
Сергіту жаттығуын өлең жолдарына сәйкес іс-қимылмен орындайды.
Ойынды қызығып ойнайды.
Балалар орталықтарға ауысым жасайды.
Ойынға барлығы қатысады.
Балалар ойланып,сұрақтарға жауап береді.
|
Күтілетін нәтиже:
Нені білу керек: Тірі табиғатқа қиянат жасамау керектігін.
Нені игерді: Жәндіктер туралы жұмбақтарды шешуді.
Нені біледі: Табиғатқа деген сүйіспеншіліктерін білдіруді.
