Алтын күз - еліне береке сыйлаған ертеңгіліктің сценарийі
Бұл құнды құжатта «Алтын күз, әсем айналам, еліне береке сыйлаған» атты ертеңгіліктің қызықты сценариі ұсынылған. Сценарийдің негізі күз мезгіліне арналған, ол балаларға арналған ойындар, әндер мен тақпақтар арқылы күздің ерекшелігін танытуға бағытталған. Ертеңгілік балаларға достық, ынтымақтастық жайлы мейірімді әңгімелерді баяндай отырып, оларды әрекетке шақырады.
Сценарийде Түлкішек пен Кірпі арасында болған қызықты жағдайлар, олардың арасында достық қарым-қатынасты қалыптастыру үшін күз ханшайымының көмегі мен қолдауы сипатталады. Күз ханшайымы балалармен бірге Түлкішекпен достасып, Кірпіні құтқару үшін түрлі ойындар мен әндер ұйымдастырады. Бұл процесс балалардың шығармашылық қабілеттерін дамытуға, сондай-ақ оларды өзара біріктіруге ықпал етеді.
Ертеңгілік барысында балалар әндерді айтып, тақпақтар оқиды, би билейді, осылайша олардың өнерге деген ынтасы мен қызығушылығын арттыра түседі. Күз ханшайымы балаларды ойындарға тартып, қызықты тапсырмаларды орындауға шақырады. Түлкішек пен Кірпінің арасында болған кикілжіңді шешу барысында балалардың ынтымақтастығы мен тату байланыстары көрінеді.
Сценарий соңында күз ханшайымы балалар мен Түлкішектің арасында достық одағын қалыптастырады, бұл өзіне тән қызықты формада балаларды бір-біріне жақындатып, түсінушілікті арттырады. Осылайша, ертеңгіліктің мақсаты – күздің берген берекесі мен молшылығын сезіндіре отырып, балалардың көңіл-күйін көтеру, бір-бірімен дос болуға, сыйластықты нығайтуға бағытталған.
Алтын күз ертеңгілігінің сценариі
Жүргізуші:
Қарсы алайық бәріміз,
Жасымыз бен кәріміз.
Қырдан кепті қыдырып,
Алтын күз бізге нұр төгіп.
Тілегім аман болсын ел іргесі,
Алтын күз қайта келді берекесі.
Молшылықтың жаршысы бола білді,
Алтын күз-ырыс,береке,бірлік ала келді.
Армысыздар ұстаздар мен қадірлі қонақтар! «Алтын күз, әсем айналам, Еліне береке сыйлаған» атты ертеңгілігімізге қош келдіңіздер!Ендіше ортамызға «Еркетай» тобының тәрбиеленушілерін шақырамыз. Балалар залға музыка сүйемелдеуімен кіріп, орындарына отырады.
Осы сәтте залға көкөністерімен, жемістерін себетіне жинап келе жатқан Түлкішек келіп, залдын ортасына себетін койып үйшігіне кіріп кетеді. Артынша залға Кірпі келіп андамай Түлкішектің себетін құлатып кетеді. Мұны көрген Түлкішек Кірпіге :
- Кірпі! Тез арада мына менің себетімнен шашылған жемістеріммен көкөністерімді жинап бер! Деп бұйырады. Түлкішектің бұл ісіне қарсы болған кірпі Түлкішекке оның жемістерімен көкөністерін жинамайтынын айтады:
- Жоқ Түлкішек! Мен бұның бәрін жинамаймын! – Деп Түлкішекке қарсы шығады. Сол кезде Түлкішек кірпіге:
- Ап бәлем! Мына шашып тастаған заттарыңды жинамайтын болсаң мен сені қамап қоямын! Деп Кірпіні қуа бастайды. Түлкішек кірпіні ұстап алып, өзінің үйшігіне апарып қамап қояды.
Жүргізуші:
-Ой,-ой-оой! Балалар! Біз кірпі досымызды құтқаруымыз керек! Енді не істейміз? Көмекке кімді шақырамыз? Мүмкін Күз ханшайымын шақырармыз? Кәнекей, бәріміз бірге Күз ханшайымын ортаға шақырайық.
Балалар ортаға Күз Ханшайымын шақырады.
Залға әуенмен Күз Ханшайымы келеді:
-Сәлеметсіңдерме, балалар?! Сіздер мені шақырдыңыздарма?
Жүргізуші:
-Иә Күз Ханшайымы. Біз сені бізге көмектесуге шақырдық. Біздің досымыз кірпіні Түлкішек қамап қойды. Біз оны сенің көмегіңсіз босата алмаймыз. Оны бостау үшін сенің сиқырлы күшің керек болып тұр. Күз Ханшайымы сен бізге көмектесесіңбе?
-Әрине! Кәне, балалар, Түлкішекті бірге ортаға шақырайық!
Түлкішек ортаға келеді:
-Мені кім шақырды? Бұл кім болды екен?
Күз ханшайымы:
-Түлкішек, Түлкішек сен шақырған біз едік. Сен біздің досымыз кірпіні жасырып қойғаның распа? Сен неге оны жібермейсің?
-Иә! Рас! Мен сендердің достарыңды қамап қойдым. Ол менің себетімдегі заттарымды шашып, оны жинамайтынын айтып қаша жһнелді. Мен енді оны жібермеймін!
-Түлкішек, Түлкішек! Біздің досымызды жібере салшы, біз сенің айтқан барлық шарттарыңды орындаймыз. Тек біздің досымызды жіберсең болғаны!
-Жақсы! Ойланып көрейін. Ең алдымен мен Қазіргі жыл мезгілі туралы ән тыңдағым келіп тұр! Ән орындщап бере аласыңдарма?
-Әрине орндаймыз! Солай емеспе балалар? Кәнекей бәріміз бірге «Ой қандай күз?!» әнін орындайықшы.
Ән: «Ой қандай күз?!»
Күз ханшайымы:
-Көрдіңбе, Түлкішек! Біздің балаларәнді қалай жақсы айтады? Келісесіңбе ?
-Иә, расыменде әнді жақсы орындайды екенсіңдер! Бірақ менің тапсырмаларым әлі біткен жоқ! Енді менің тақпақ тыңдағым келіп отыр. Алайда сендер тақпақ білмейсіңдер ау!
-Неге ? Біздің балалар тақпақты да айтады, би де билейді! Кәнекей балалар күз туралы тақпақ айтып берейікші.
Ортаға тақпақ айтуға балалар шығады:
Сағыныш, Ұлан, Алпамысова Айару,Мөлдір,Айнель, Алихан
Күз Ханшайымы:
-Біздің балалар тақпақта айтады би де билейді! Мінекей Түлкішек көрдіңбе?
-Ендеше мен сендердің би билегендеріңді көргім келеді!
-Жақсы! Бұл шартыңды да орындайық! Ал, балалар ортаға келіп би билейік!
Би: «Саңырауқұлақтар»
Түлкішек ортаға шығып ойланып жүріпбылай дейді.
Түлкішек:
-Хмм. Мына ақымақ кірпінің достары шетінен ақылды әрі өнерлі екен! Енді не сұрасам болады екен ? Таптым, таптым! Мына сендердің ақымақ достарың мына менің себетімді шашып кетті! Маған соны жинап беріңдер! Бәлкім сонда мен сендердің достарыңды жіберермін! Деп түлкішек үйшігіне кіріп кетеді.
Күх Ханшайымы:
-Мұны жинауда сөз болыппа? Балалар сендер ойын ойгағыларың келеме?
-Иә!
-Ендіше ортаға келіп «Кім жылдам?» ойынын ойнайық.
Ортада ойын ойнатылады
Кенеттен залға Дәрігер Айболит келеді. Айболит балалармен және күз хашайымымен амандасады:
-Сәлемсіңбе Күз Ханшайымы! Сәлеметсіңдерме, балалар! Мен мына орманның денсаулық сақшысы боламын. Сіздердің хал – жағдайларыңызды білейін деп келдім. Балалар сіздер жемістер мен көкөністердің пайдасы туралы білесіңдерме?
-Иә!
Жүргізуші:
-Ал, балаалар, Дәрігер Айболитке жемістер мен көкөністер туралы тақпағымызды айтып берейік. Ортаға Санжар, Сезім,Ақниет, Жанерке, Нұрислам, Талғатқызы А., Мергенова, Иманғали Жанеркені шақырамыз.
Айболит.
-Жарайсыңдар балалар! Ал мен ,рұқсат болса, ары қарай сапарымды жалғастырайын. Мені алда әлі көптеген орман тұрғындары күтуде. Деп Аболит залдан шығып кетеді.
Жүргізуші:
Досы көпті жау алмас, деп бекер айтпаған! Міне біздің, балалар кірпіге бар көмегін аямай көмектесіп жатыр. Ал ендіше балалр бір сергіп алайық.
Теңіздей тербетіле көл бетіне,
Бишілер билеп кетті тербетіле.
Аққудай қалықтаған теңіздегі,
Бишілеріміз өнерлерін көрсетуде.
Би: «Кап –кап»
Күз Ханшайымы:
-Балалар біздің досымыз кірпіні қамауға алған Түлкішек қайда кетіп қалған екен? Кәне оны бірге шақырайықшы:
-Түлкішееек!
Осы кезде түлкішек үйшігінен шығып:
-Түүй! Не болып қалды? Менің себетімді жинап болдыңдарма ? мені неге шақырдыңдар? Дейді
Күз Ханшайымы:
-Иә Түлкішек! Көрдің бе, біз сенің барлық шарттарыңды орыдадық! Енді біздің досымызды босат!
-Рахмет сендерге балалар! Кірпінің достары қандай жақсы еді! Ал менің болса мұндай достарым жоқ! Деп түлкішек бұрышқа отырып жылай бастайды. Сол кезде Күз ханшайымы Түлкішекке келіп достасуды және кірпіі босатуды ұсынады:
-Түлкішек,Түлкішек сен неге жылайсың? Жылама! Сенің бізбен достасқың келеме?
-Иә!
-Ендіше мына жерде жапырақтар жатыр екен. Бұл жапырақтар күздің самалынан жергеүзілп түскен екен. Соны ойын ойнап бірге жинап тастайық. Келісесіңбе?
-Әрине Күз Ханшайымы!
Ойын: «Жапырақтарды жина»
Түлкішек:
-Балалар білесіңдерме, мен жаңа сіздердің ән айтқандарыңызды естіп қатты қызығып кеттім! Менің де сендермен бірге ән айтқым келеді. Күз Ханшайымы сендермен бірге ән айтсам боладыма?
-Иә, әрине болады. Кәнекей балалар, біздің жаңа досымыз Түлкішекпен бірге «Кап –Кап жаңбыр» әнінорындайықшы!
Балалар ортаға ән айтуға жиналады.
Күз Ханшайымы:
-Ал түлкішек, енді сен біздің досымыз кірпіні босатасыңба?
-Әрине Күз ханшайымы! Мен онда өзімнің үйшігіме барып, біздің досымыз кірпіні аып келейін. Сіздер осында күте тұрыңыздар! Деп түлкішек өз үйшігіне қарай кетеді.
Күз ханайымы:
-Балалар біздің достарымыз кірпі мен түлкішек келгенше біраз уақыт өтеді екен сол уақытта біздер күз туралы жаттаған тақпақтарымызды қонақтарға атып берейік.
Ортаға:Айгерим, Мирас, Салауат,, Азамат, Сандуғаш, Нұрболғанды шақырамыз.
-Дұрыс айтасың күз ханшайымы. Біздің достарымыз сонау Түлкішектің үйінен келгенше біз де бос отырмай . балаларымыздың дайындаған «ЭКомодасын» тамашалайық.
Экомода жүргізіледі.
Жүргізуші:
-Күз ханшайымы, қарашы әне –міне дегенше біздің достарымызда келіп қалған екен.
Кірпі:
-Сәлем достаар! Мен сендерді көргеніме өте қатты қуаныштымын! Сендер маған көп көмектестіңдер Рахмет сендерге! Мен өз қателігімді мойындап, Түлкішектен кешірім сұрадым. Достар менің қылығымды кешіріңдерші! Мен енді олай жасамаймын!
Күз Ханшайымы:
-Балалар кірпіні кешіремізбе?
-Иә!
-Рахмет сендерге достар! Түлкішек саған да рахет!
Түлкішек:
-Иә кірпі, көрдіңбе сенің достарың саан қалай көмектесті. Сен оларға рахмет айт. Олар болмағанда сен әлі менің үйшігімде қамауда отырар едің!
Күз ханшайымы:
-Жарайды достар! Осы жерде барлығымыз достығымызды одан әрі нығайтаық, енді қателеспейік! Ал енді достар барлығымыз ортаға келіп бірге би билейік!
Би : «Жапырақтар»
Күз ханшайымы:
-Достар, мені ормандағы басқада достарым шақырып жатыр. Мен оларға да көмектесуім керек екен. Біздің қоштасар сәтіміз жеткен сияқты.
Жүргізуші:
-Күз ханшайымы сенің келіп бізге көмектескеніңе көп –көп рахмет. Ал балалар барлығымыз ортаға келіп Күз ханшайымын әнмен шығарып салайық.
Құрметті қонақтар бүгінгі «Алтын күз, әсем айналам, Еліне береке сыйлаған» - атты ертеңгілігімізді аяқтай отырып, күз берекелі, астықты болсын демекпіз. Сау болыңыздар қонақтар.
№31 «Күншуақ» МДҰ
«Алтын күз, әсем айналам, еліне береке сыйлаған»
№3 «Еркетай» ортаңғы тобы
Тәрбиешілер: Онкалбаева С.Ж.
Мазыева Р.М.
