Төтенше жағдайларда балалар қауіпсіздігін қамтамасыз ету
Төтенше жағдайлар балалар үшін күтпеген және қауіпті жағдайлар болып табылады. Олар түрлі апаттар, өрттер немесе басқа да қауіп-қатер түрінде пайда болуы мүмкін. Сондықтан алдын-ала дайындық жасау балаларға осындай жағдайларда дұрыс әрекет ету дағдыларын қалыптастыру үшін өте маңызды. Балабақшаларда төтенше жағдайларды моделдеу және жаттықтыру арқылы балаларды реальды өмірге дайындау – негізгі мақсат болып табылады.
Балалар төтенше жағдайларда қауіптің көздерін анықтау мен олардан қорғану жолдарын үйренуі тиіс. Бұл үшін тәрбиешілер балаларға әртүрлі ойындар мен интерактивті тапсырмалар арқылы білім беріп, оларды қауіпсіздік ережелерімен таныстырады. Мысалы, «101» немесе «112» нөмірлерін қалай дұрыс шақыру керектігін үйрету балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз етудің маңызды бөлігі саналады.
Өрт қауіпсіздігі әсіресе назар аударуды қажет етеді, себебі өрттің шыққан жағдайда, балалар көп жағдайда не істеу керектігін білмейді. Осыған байланысты, тәрбиешілер балаларға өрттің қауіптілігі мен оның зиянды әсерлері туралы ашық түрде түсіндіреді. Бұл балаларға «отпен ойнау» секілді қауіптердің маңыздылығын ұғынуға көмектеседі.
Көптеген жарнамалар мен мультфильмдерде балаларға төтенше жағдайларға қатысты білім беру үшін түрлі іс-шаралар мен интерактивті оқыту әдістемелері енгізілуде. Бірінші кезекте, балаларды шын мәнінде қауіпсіздік ережелерімен таныстыру арқылы, оларға осындай жағдайлардан қалай сақтану керектігін үйрету керек. Тәрбиешілер мен мамандар балалардың сұрақтарына қызығушылықпен жауап беріп, таныстыру жұмыстарын жүйелі түрде жүргізеді.
Төтенше жағдайларда балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету – әр ересек адамның борышы. Жас жеткіншектерге берілетін білім мен дағдылар олардың болашағына ғана емес, барша қоғамның қауіпсіздігіне де әсер етеді. Сондықтан ата-аналар мен тәрбиешілердің бірлескен жұмысы өте маңызды.
Төтенше жағдайларда балалар қауіпсіздігін сақтау негіздері
Төтенше оқиғалардың орын алуы үнемі тұрғындар үшін күтпеген жерден басталып, адамның өмірі мен денсаулығына қауіп төндіреді. Апат алғаш басталғанда қашанда адамдар абдырап, не болып қалғанын түсінбей, не істеу керек екенін біле алмай сасқалақтап қалады. Осындай жағдайлар болмау үшін әрине кішкентай бүлдіршіндерімізден бастап алдын-ала дайындалуымыз керек. Алдын-ала жұмыс балалардың тәжірибе алуымен қатар оны шынай өмірде қолдануға мүмкіндігі бар. Балабақшаның төтенше жағдай негізіндегі мақсаты - баланың өзін қоршаған ортаны, қауіп көзін түсінуіне жәрдемдесу және балаларға төтенше жағдайды ойын түрінде үлгілеу, талдау және бағалау, қауіпті көре білу, оның қорытындысын болжамдауға үйрету. «101» немесе «112» құтқару қызметіне шолу керектігін үйрету. Алға қойған мақсатты көздей отырып, жүргізілген талдаулар бойынша жүзеге асыру.
Өрт... Бұл соңғы уақытта жиі естілетін қорқынышты сөз. Ал жанудың туындауы - бұл өрт қауіпсіздігі ережелерін, электр жабдықтары мен электр құрылғылырын пайдалану негіздерін сақтамау және отты абайсыз пайдаланудың салдары.
Бала пәтерде немесе үйде жалғыз қалғанда, үлкендерге еліктеп сіріңке алып, қағаз жағып, электр қыздыру құралдарын тоққа қосып немесе алау ұйымдастыруыда мүмкін.
Әрбір ересек адамның міндеті - балалардың отпен ойнауына жол бермеу, оның қауіптілігін түсіндіру. Кейде ересек адамдардың өзі жану белгілерін көргенде, түтін иісінің шыққанына аса мән бермей, өртке қарсы қызметіне ұзақ уақыт хабарламайды. Әдетте, осындай жағдайларда өрттің өршіп, қайғылы жағдайларға әкеп соқтыратыны анық. Осындай әрекеттер болмаудың алдын-алу үшін балаларды балабақшадан бойына сіңіре білуіміз қажет.
Балабақшамызға ҚР ІІМ ТЖК Қостанай облысының Төтенше жағдайлар департаменті Халықты оқыту және ақпараттандыру тобының бас маманы азаматтық қорғау майоры Ерғалиев Өмірбек Амангелдіұлы және Қазақстан Республикасы Ішкі Істер Министрлігі Төтенше жағдайлар комитеті Көкшетау Техникалық институтының 4-курс курсанттары Баратов Сүйінбай Мағдатқасымұлы мен Слан Бексұлтан Дәуітбайұлы балабақшадағы өрт қауіпсіздігі тақырыбында ересек топтарына дәріс оқып, өрт болған жағдайдағы іс-қимылдарды көрсетті. Балаларға өрт қауіпсіздігі бойынша интербелсенді тақтадан слайд және ойындар мен мультфильмдер көрсетіп балалардың қызығушылығын тудыра білді. Балалар көптеген мәліметтер біліп, өздерінің қызығатын, ойында жүрген өзекті сұрақтарына жауаптарын алып жатты.
Тәрбиешілер балаларға табиғаттың қауіпті құбылысы - өрттің қиратқыш күші екенін, оттың пайдасы мен зияны туралы білімдерін бекітіп қана қоймай, өрт сөндіруші мамандығына қажетті: батылдық, ерлік және сабырлылылқ керек екенін айтты.
Сондай-ақ, тәрбиешілер ортаңғы топ балаларын Қостанай облысы бойынша Төтенше жағдайлар департаментінің өртке қарсы қызметі мұражайына алып барды. Мұражайда көрген өртке қарсы құралдар мен әртүрлі құрылғыларды көріп, осы мамандық иелеріне деген құрметтеушілікті сезіне білді. Өрт сөндіру құралымен таныса отырып, оны тек ересектер қолданатынын ескерді.
Балалардың қауіпсіздігін сақтау негіздерінде балалардың бойына сіңіру, ойында сақтау және оны үнемі қайталап отыру әр ересек адамның міндеті. Сонда ғана жарқын болашағымыз өз қауіпсіздігін сақтай біледі.
