ІІ-кіші топ балаларының бейімделу кезеңі: тәжірибелік есеп
Бұл құжатта 2017-2018 оқу жылында Қостанай қаласы әкімдігінің №13 бөбекжай – бақшасындағы ІІ-кіші топ балаларының бейімделу кезеңі жайлы есеп берілген. Бейімделу – бұл баланың жаңа ортада өзіне ыңғайлы жағдай табуы, ол процесс күрделі әрі жауапты. Бала балабақшаға келгенде жаңа дос- ынтымақтастық, таныс емес ересектермен қарым-қатынаста болу, басқа балалар арасында өзін ұстау секілді міндеттерге тап болады.
Бейімделу кезеңіндегі балалардың эмоционалдық жағдайы мен даму динамикасы зерттеу объектісі болып табылады. Ол кезең балалардың психологиялық және физикалық жағынан дамуын айтарлықтай әсер етеді. Зерттеу нәтижелері бойынша 28 бала мониторингке алынды, олардың әрқайсысына 4 апта бойы бейімделу парақтары толтырылды. Нәтижесінде балалардың 80% жеңіл бейімделу кезеңінен өтті, ал қалған 20% орташа және қиын деңгейлі бейімделуден өтті, бұл балаларда эмоциялық стресстің белгілері байқалды.
Ата-аналардың қолдауы бейімделу процесінде шешуші фактор болып табылады. Бала балабақша тәртібіне бейімделу барысында ата-аналарға балаларын жарты күнге әкелу ұсынылды. Бұл әдіс балалардың эмоционалдық күйін жақсартуға әрі психикалық жағынан шығармашылық қарым-қатынас жасауды нығайтуға ықпал етті. Жаттықтырулар мен ойындар, мысалы, «Акжелек», «Күншуақ» секілді ойындар баланың психо-эмоциялық жағдайын жетілдіруге, қорқыныш сезімдерін жоюға көмектесті.
Құжатта балалардың жас ерекшеліктері, бейімделудің сатылары, сондай-ақ әр түрлі жағдайларға қалай сипатталғаны және бақылау көрсеткіштері жөніндегі ақпараттар да қамтылған. Бейімделу кезеңінің ұзақтығы бала мен ортасы арасындағы байланысты анықтайды. Бала балабақшаға табысты бейімделу нәтижесінде өзін-өзі танып, әлеуметтік ортасын кеңейтеді, ересектер мен балалармен қарым-қатынасты қалыптастырады, бұл оның одан әрі дамуын жеңілдетеді.
«Қостанай қаласының әкімдігінің білім бөлімінің Қостанай қаласы әкімдігінің №13 бөбекжай – бақшасы» МКҚК
ІІ- кіші топ балаларының бейімделу кезеңінен өтуі жайлы есеп.
Жантанушы:Токумбаева Ш.Ж.
Қостанай қаласы
2017 - 2018 оқу-жылы
Ғылыми көзқараспен қарасақ бейімделу – дегеніміз жаңа, бейтаныс жерге үйрену және шарттарын қабылдау болып саналады. Бейімделу белсенді процесс болып табылады, қорыта келгенде оңды немесе солды нәтижеге жеткізеді. Бейімделудің оң нәтижесі – тән мен жүйкенің пайдалы жағына өзгеруі; ал сол жағы – стресс.
3 – 4 жастағы сәбилердің бейімделу кезеңі – қатал сынның бірі. Бейімделу кезеңінде стресстік жағдайға ұшыраған баланың эмоционалдық жағдайы нашарлайды.
Балалардың бала – бақшаға келу кезіндегі бейімделудің сатылары:
Жеңіл:
Баланың жүріс – тұрысы 1 апта ішінде қалыптасса.
Тәбеті - әлсірейді, ал бірінші аптаның соңында қалыптасады.
Ұйқы - екі апта ішінде қалыптасады.
Бейімделу үрдісі бір айға дейін созылады.
Жақын адамдармен аффекті қоштасу және кездесу.
Орташа:
Жүріс - тұрысы қырық күнге дейін қалыптасады, көңіл - күйі жабырқау, жылаңқы.
Белсенді емес, қимыл - қозғалысы баяу, үйрену регрессиясы байқалады. Бір жарым айға дейін бала жасына сәйкес қалыптасады.
Ұйқы - баланың жасына сәйкес қырық күн аралығында қалыптасады.
Жақын адамдармен аффекті қоштасу және кездесу.
Қиын:
Қимыл – қозғалысы қалыпты емес, кей – кезде жүйке сыры байқалады.
Баланың ішкі сезімі белсенді емес.
Тәбеті – көп уақытқа тәбеттен бас тарту, төмен, қалыпсыз, егерде күштеп тамақтандырса, жүйкелі құсу байқалуы мүмкін.
Ұйқы – қалыпсыз, қатты емес, бала ұйықтаған кезде жыласа, көп оянса жүйкесі сыр берген, ұйқыдан бас тартады.
Бейімделу кезеңі баланың ұзақ ауруына байланысыт ұзартылады.
Бейімделу кезеңі алты айдан бір жарым жылға дейін созылады.
Жақын адамдармен қоштасу және кездесу кезінде көңіл – күйсіз болады.
ІІ- кіші топтағы балалардың бейімделуден өтуі жайлы есеп
2017 жыл.
«Айналайын» тобы.
Топ тәрбиешілері: Алимханова А.К., Суюндикова Н.С.
Топтың жас ерекшелігі: 3 – 4 жас
28 бала қабылданды. Әр балаға 4 апта бейімделу парақтары толтырылды, бейімделу парақтары бойынша балалардың барлығы дерлік балабақшаға дайын болып шықты, бірақ үйінде жалғыз болған балалар, үйдің жақындарынан шықпаған балаларға бейімделу кезеңнен өту қиынға соқты.
Осы кезеңнен өту үшін ата-аналарға балаларын балабақшада жарты күнге ғана әкелуге нұсқау берілді. Демалыс күндеріне не балабақшаға бала келмей қалған күндері үйде балабақша тәртібі сақталуына кеңес берілді. Бейімделу қорытындысы бойынша бірінші кіші жас тобында бақылау жүргізелетін болды, мақсаты балалардың балабақшаға үйренуін анықтау үшін. Бақылау кезеңінде баланың психикалық саулығының келесі көрсеткіштері
тіркелді:
- эмоцианалдық жағдайы ;
- үлкендермен және
балалармен әлеумметік байланыс ;
-үйреншікті жағдайдың өзгеруі
реакциясы .
- тәбеті
- ұйқысы
Баланың балабақшаға табысты бейімделуі үшін, балаларға әр түрлі жаттығулар өткізген болатын.
«Акжелек», «Күншуақ», «Пойыз», «Доп», «Қояндар», «Топ топ балақай».
Бұл жаттығулар балалардың психо-эмоциялық, жаңа әлеуметтік ортаға бейімделген уақытта баланың қалыпты механизмін, қарым-қатынас жасай білетін қабілетін өзіндік танымын дамытуға жағдай туғызып болады, үрей және қорқыныш сезімді жою. Бұл жаттығуларды өткізген кейін балалардың көңіл-күйі көтеріп жақсарды.Балаларға бейімделуі кезеңінде бақылау жұмыс жүргізілген болған. Бақылау кезеңінде баланың психикалық саулығының келесі көрсеткіштері тіркелді . 20 бала (100-80%) жеңіл бейімделуден өтті, олар топта өздерін еркін ұстайды. Бұл балалар үшін өз-өзіне қызмет істеудің жоғарғы сатысы берілген. Олар: Амантаева Милана, Баяхметова Айша, Бердыбай Маншүк, Бүркітбай Айзере, Еркін Ернар, Есылбаева Асем, Жаксыгелдина Индира, Иманбаева Мариям, Кеңесбай Нұғман, Қайырбекова Жансая, Қуанышбаева Фариза, Мырзахмет Бекарыс, Нұрлан Таир, Нұрсейіт Гаухар, Сабитова Альнұр, Сабиева Дана, Серикпай Нұрсұлтан, Танатаров Эрик, Шәріп Асанәлі, Аскаров Назар.
5балада(79-50%)бейімделуден орташа өтті:оларда психикалық
стрестің белгілері байқалды:қорқу, ұнатпау, қырсығу.т.б. Бірақ екі, үш апта көлемінде бұлбалалардың жағдайы жақсы жаққа қалыптаса бастады.
Олар: Есмухамбетова Сымбат, Мухамедрахим Ернұр, Тоқтарбай Мерей, Хакимов Амиржан, Шарипова Аяулым.
(49-төмен %) балада бейімделу қиын жағдайда өтті. Ол балалардың анасына өте жақындығы, үнемі ауырмаңдығы, балабақша тәртібіне дайын болмауына байланысты.
ІІ- кіші «Айналайын» тобында Жумагулов Арлан бейімделуінің ең ауыр түрі әлі біткен жоқ, себебі ауырып қалуына байланысты, бұрын ешкіммен ешқайда қалмай үйде отырған соң. Және жаңадан келген 2 бала әлі бейімделу кезеңінен өтіп бақылауға алынып жатыр.Олар: Тулеу Санжар мен Досова Амина. Бақылау жұмыста баланың темпераменті, эмоциялық- сферасы, эмоциялық – қылықтары, тұрақты эмоциясы, жалпы –эмоциялық фоны, қызығуы, балалармен қарым-қатынасы, тәрбиешілермен қарым-қатынасы , ата-аналармен қарым-қатынасы аңықталған болған .
Ата-аналарға «Баланың балабақшаға табысты бейімделуі үшін» тақырыбына
психологиялық кеңестер берілген. Қалай баламен жағымды эмоцианалды жағдай жасау , қалай балаға көңіл бөлу керек екені, мейірімізді көрсету,қалай бейімделу мерзімінде үйде демалыс кезінде баламен көп шұғылдану қажетті, серуенді жасау, күн тәртібін сақтау, эмоциялық жүктемесін түсіруі туралы стендтік ақпарат жасалды.
Ата-аналармен біріккен жұмыстың нәтижесінде балалардың бейімделу кезеңі сәтті өтеді деп ойлаймын!
