Жыл басына таласқан хайуанаттар: оқу іс-әрекеті
Бұл материалда Алматы облысы, Жаркент қаласындағы «Ш.Уалиханов атындағы орта мектеп» КММ-нің мектепалды дайындық сабақтары қарастырылған. Сабақтың негізгі тақырыбы - «Жыл басына таласқан хайуанаттар» ертегісі, балалардың салт- дәстүрлер мен ұлттық мәдениетке деген қызығушылығын арттыруды мақсат етеді.
Оқу іс-әрекеті барысында баланың шығармашылық қабілеттерін дамыту, сөйлеу мәдениетіне көңіл бөле отырып, диалогтық қарым-қатынас жасау, тыңдау және мәнерлеп айту дағдыларын жетілдіру қарастырылған. Сабақтың әр бөлігі балаларды ынталандыру, ертегі әлеміне саяхат жасау, ұйымдастыру секілді әдіс-тәсілдерден тұрады.
Тәрбиеші балаларды дөңгелене тұрғызып, оларға «Сәлем сөздің анасы, сәлем берер әр қазақтың баласы» деген нақылды айтады. Балалар өзара жақсы тілектер айтады, бұл кезең барысында балалардың ынта-ықыласы артады. Тәрбиеші енді балаларды «Ойлан тап» дидактикалық ойынына шақырып, шығармалардан үзінділер оқиды.
Сабақ барысында интерактивтік тақта, үнтаспа, магнитафон сияқты техникалық құралдарда пайдаланылады, балалардың білімін арттыруда жан-жақты жәрдемдеседі. «Жыл басына таласқан хайуанаттар» ертегісі балаларға басты кейіпкер – ақылдылық пен сабырлылықтың символы болған тышқанның образын тереңінен түсінуге мүмкіндік береді. Олар ертегінің мазмұнынан тек білім алып қана қоймай, сонымен қатар, еңбек сүйгіштік, достық, адалдық секілді тәрбие алады.
Алматы облысы Панфилов ауданы Жаркент қаласы
«Ш.Уалиханов атындағы орта мектеп» КММ
Айтбаева Майра Несипбековна мектепалды дайындық
«Жыл басына таласқан хайуанаттар»
Тақырыбы: «Жыл басына таласқан хайуанаттар»
Мақсаты: Ертегіні айта отырып рөлмен ойнау, диолог сөздерді мәнеріне келтіре айта білуге, ойын арқылы есте сақтау қабілеттерін дамыту және сөздік қорларын молайтып, байланыстыра сөйлеуге үйрету. Ертегі мазмұны арқылы еңбек сүйгіштікке, адал достыққа тәрбиелей отырып жаңа технологияны игерту. Дәстүрден тыс жапсыру, мүсіндеу, сурет салу арқылы балалардың шығармашылықтарын дамыту.
Қажетті құралдар: Кейіпкерлер киімі, қол еңбегіне арналған қажетті құралдар.түрлі түсті суреттер.
Техникалық құралдар:үнтаспа, интерактивтік тақта, магнитафон
Әдіс тәсіл: Сұрақ –жауап, тыңдау, мәнерлеп айту.
Сөздік жұмыс: бұлақ, жабағы.
Сезімін ояту
Тәрбиеші балаларды дөңгелене тұрғызады. «Сәлем сөздің анасы,
Сәлем берер әр қазақтың баласы»-демекші қонақтармен амандасып алайық.
«Жақсы сөз жарым ырыс»-дейді дана халқымыз, ендеше бір –бірімізге жақсы тілектер айтайық.
Балалар амандасады Аспанымыз ашық болсын!
Дос болайық!
Қайырлы күн!
Тату тәтті болайық!
Әрқашан күн сөнбесін.
Ізденістер, ұйымдастыру
Тәрбиеші балаларға ертегі еліне саяхат жасайтындарын айтады. Дидактикалық ойын: «Ойлан тап»
Шарты:тәрбиеші балалар білетін шығармаларынан үзінді оқиды, балалар қай шығарма екенін тауып айтады.
-Біраз жүрген соң әкесінің қолынан бір шие жерге түседі.
-Бір күні тышқан нан дүкеніне кірді. Сөреде жаңа піскен сап сары бөлкелер үйіліп тұр екен.
-Қарға-қарға! Досым қарғажан, маған көмек бере гөр. Балапандарымды жылан жегелі жатыр-деп зарлады.
-Шырылдауық шегіртке,
Көгалды, қуып гөлайттап.
Дұрыс ертегіні біледі екенсіңдер. Енді мына ертегіні тауып көріңдер.
Біздің өнер паздар келіп отыр екен енді солардың ертегісін көрейік мұқият тыңдап қараңдер.
-Бұл қандай ертегі?
-Ертегіде жыл басы не болды?
-неліктен тышқан, жыл басы болды?
-Ал, неліктен басқа хайуанаттар жыл басы бола алмады?
Иә балалар шешімді дұрыс қабылдау керек екен.
Сөздік жұмыс:
Жаңа түйе жылқыға: сені бұлақ суымен суару керек, жабағымда пайдалы –деді.
Бұлақ-мөлдір, жер астынан шығатын таза су.
Жабағы- көктемде қырқып алынатын түйе мен қойдың жүні.
Сергіту сәті:
Саусақтарым бір-бірімен амандасайқ,
Саусақтардан гүл ашайық,
Саусақтарды ашып-жұмып,
А-Ә,Г-Ғ, Ү-Ұ, Н-Ң, К-Қ, О-Ө
Дыбыстарды дұрыс айтайық.
Логикалық ойын.
«Жануарлар не береді» шарты: Интерактивтік тақтадағы жануарларға келесі бетіндегі жануарлар адамға не беретіндігіне байланысты заттарды қосу.
«Не қалай дыбыстайды?» ойыны
Шарты: бір жануар айтылады оның жауабының үш нұсқасы болады,тез дұрыс жауабын табу керек.
Жылқы: үреді, кісінейді, мөңірейді.
Сиыр: мөңірейді, үреді, маңырайды.
Ит: кісінейді, маңырайды, үреді.
Қой: маңырайды, мөңірейді, бақылдайды.
Жақсы балалар. «Мақал сөздің мәйегі»-демекші енді мақалды аяқта ойынын ойнайық.
1.Жылқы малдың патшасы....
2.Сиырдың сүті......
3.Төлден мал өседі,...
4.Ат-адамның қанаты,..
Өздерің түсініп айтқандай әр жануардың өзіндік ерекшелігі, адамға өзіндік пайдасы бар екен. Енді балалар «жыл басына таласқан хайуанаттар» ертегісінде, ақылмен айламен, жыл басы болған тышқанның бейнесін сурет салу, жапсыру, мүсіндеу арқылы бейнелеп көрейік. Ол үшін үш топқа бөлініп орталықтарда не істеу керектігін түсіндіреді.
Ойынға деген қызығушылығ оянады.
Балалардың жауабы: Ы. Алтынсариннің «Әке мен бала» әңгімесі.
«Нан қайдан шығады» ертегісі
«Қарлығашпен дәуіт» ертегісі.
А. Құнанбаевтың «Шегіртке мен құмырсқа» мысалы
Балалар ертегіні тамашалайды.
«Жыл басына таласқан хайуанаттар» ертегісі.
Тышқан болды
Тышқан сабырлы, ақылды, шешімді дұрыс қабылдады.
Басқа хайуанаттар ақылға емес өздерінің денесіне, күшіне сеніп асықпай жүріп жыл басы бола алмады.
Балалар қайталап айтады.
Балалар бойларын қимыл қозғалыс арқылы сергітеді.
Бір баладан шығып айта отырып қосады.
2-Кісінейді .
1-Мөңірейді.
3-үреді
1-маңырайды.
Балалардың жауабы:
-Түйе малдың қасқасы.
-тілінде .
-Шыбықтан тал өседі
Ас-адамның қуаты.
Іс-әрекеттерін ұортындылайды тәрбиеші түсіндіреді.
Қортындылау.
Өзін-өзі бағалау
-Тәрбиеші балалардың бүгінгі оқу іс-әрекетінде өте жақсы қатысқандарын айтып мақтайды.Бүгінгі ертегілеріміз ұнадыма? Кімге не істегеніміз ұнады?Тәрбиеші балалардың жұмыстарынан көрме ұйымдастырады. «Жыл басына таласқан хайуанаттар»-деген ертегіні үйге барғанда ата-әжелеріңе, достарың әңгімелеп беріңдер. Тәрбиеші оқу іс-әрекетін мына өлеңді балалар мен аяқтайды.
«Жыл санау» (халық әні еркемайға салып
Балалар пікірлерін айтады. Орталықтарда жұмысты қызыға белсене орындайды.
Балалар көрмелерін қызықтап қарап шығады. Ертегі оқуға деген қызығушылықтары артады.
Балалар орындарынан тұрып әнді айтады.
