МДМ балалардың дене бітімінің дамуы – қазіргі қоғам үшін ең өзекті мәселелердің бірі. Бала кезінен бастап денсаулыққа назар аудару, физикалық дамуды қамтамасыз ету және салауатты өмір салтын қалыптастыру – әр ата-ана мен тәрбиешінің басты міндеті. Дені сау бала, ең алдымен, өзінің денсаулығына деген жауапкершілікті сезінуге үйренеді. Бұл тек дене тәрбиесі ғана емес, сонымен қатар балалардың психологиялық жағдайын да қамтиды.
Дене бітімінің қалыптасуы мектепке дейінгі кезеңде жәй болмаса, сондай-ақ, сана мен дене үйлесімділігін дамытуға байланысты. Балалардың қозғалыс белсенділігін арттыру – бұл балалар мекемелерінің басты бағыттарының бірі. Денешынықтыру мұғалімдері балаларды спортқа бейімдеу арқылы, оларға спорт түрлері мен дене жаттығуларының әртүрлілігін ұсынады. Бұл, өз кезегінде, балалардың қызығушылығын арттырумен қатар, олардың даму деңгейін де айтарлықтай жоғарылатады.
Денсаулық сақтау және салауатты өмір салтының маңыздылығы Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың «Дені сау ұлт – жалпы ұлттық міндет» деп айтқан сөздерінде көрініс табады. Бұл еліміздегі әр бір азаматтың міндеті екендігін білдіреді. Балаларды дене шынықтырумен қамту, олардың ақыл-ой, адамгершілік, еңбек дағдыларын дамытуға жағдай жасау – бәрі де салауатты, патриоттық рухы жоғары, жауапкершілігі мол ұрпақты тәрбиелеудің негізі болып табылады.
Дене тәрбиесі, баланың денсаулығын жақсартумен қатар, олардың әлеуметтік ортаға бейімделуіне, өзін-өзі ұстауына, дос болу, достық қатынастарды дамытуға ықпал етіп, балаларды белсенді, сергек, осылайша, олардың жан-жақты жетілуіне түрткі болады. Салауатты бала – бұл еліміздің жарқын болашағы, яғни, дені сау ұлттың негізі. Сондықтан да, балаларымыздың дене бітімін дамытуға ерекше көңіл бөлуіміз қажет.
| |
Тақырыбы: « МДМ балалардың дене бітімінің дамуы» Адамның басты байлығы – денсаулық. Денсаулығымыз – байлықтан да қымбат. Біз үшін денсаулықтан артық бағалы зат жоқ. Денсаулығымыз жақсы болу үшін салауатты өмір салтын қалыптастырудың маңызы зор. Тәуелсіз мемлекетіміздің тірегі болар жас ұрпақтың дені сау болса ғана биік шыңдарға қолы жетері, халқына қызмет етері даусыз. Елбасымыз Н.Ә.Назарбаев өзінің «Қазақстан халқының әл-ауқатын арттыру – мемлекеттік саясаттың басты мақсаты» атты жолдауында: «Дені сау ұлт – жалпы ұлттық міндет. Салауатты өмір салтын кеңінен насихаттау жұмысын жандандыру керек» – деп атап айтқан еді. Сонымен қоса, балалық шақтан бастап денешынықтыру мен спорттық даярлыққа және оған ең қолайлы мүмкіндіктер туғызуға ерекше ден қойылуы керек екендігіне баса назар аударды. Міне, осы жүктелген міндеттерді жүзеге асыру мақсатында, дені сау, денешынықтыру және спортпен шұғылданатын тәні сау ұрпақ тәрбиелеу мақсатында балабақшада осындай іс-шараларды үнемі өткізіп тұру керек. Бала денсаулығының мықты болып, қозғалыс, дене құрылысының дұрыс жетілуі мектеп жасына дейінгі кезеңде қалыптасады. Сондықтан, бала организмінің қызметін жетілдіру, қабілетін арттыру осы кездегі ең басты міндет болып табылады. Бұл міндеттердің маңыздылығы мынада; организмнің қорғаныс қабілеті нашар қалыптасқан кішкентай балалар сыртқы ортаның қолайсыз әсерлеріне тез ұшырайды. Сондықтан сүйектің, буынның дұрыс әр мерзімде жетілуіне, бел омыртқаның физиологиялық иіндерінің қалыптасуына, табан дөңістерінің дұрыс жетілуіне айырықша мән беру керек. Бұлшықеттерді қатайту, жүрек қан тамыр жүйесінің жетілуіне, тыныс алудың тереңдігі мен ырғақтылығына, тыныс алуды қозғалыспен үйлестіруге мүмкіндік жасап, үнемі ықпал ету қажет. Сондай- ақ, баланың қозғалысын жетілдіру, қимылдық дағдыларын және дененің икемдігін, шапшандық, күштілік, төзімділік сияқты қаситтерін қалыптастыруға тұрмыста және дене тәрбиесінде қажетті жеке және қоғамдық гигиена дағдыларын дамытуға баса назар аударылады. Дене тәрбиесі балалардың ақыл-ой, адамгершілік, еңбек және эстетикалық жағынан тәрбиелеу жұмысын жүзеге асыруға, олардың сергек, шат көңілді және белсенді болуларына мүмкіндік тудырады. Балалар мекемелерінде дене тәрбиесінің мазмұны жүргізілуіне; дене жаттығулары, гигиеналық және әлеуметтік –тұрмыстық факторлар қолданылады. Дене жаттығуы- дене тәрбиесінің негізі. Ден жаттығуы еркіндік сипаттағы белсенді қимыл әрекеттеріне негізделген. Дене жаттығуы баланың жан-жақты жетілуіне ықпал етеді. Дене тәрбиесінің негізі мазмұны денелі жаттықтыру болып табылады. Ол мынадай түрлерге бөлінеді: • Тәңертеңгілік жаттығу • Қимыл қозғалыс ойындары және спорт ойындарының элементері бар ойындар • Спорттық жаттығулар • Қарапайым туризм Балабақшадағы дене тәрбиесін ұйымдастыру түрлері: • Күн тәртібі бойынша сауықтыру шаралары (тәңертеңгілік жаттығу, қимыл-қозғалыс ойындары, серуендегі спорттық жаттығулар, сергіту сәттері, спорттық мерекелер т.б) Балалардың өз бетерінше қозғалу қызметі жоғарыдағы аталған жұмыс түрлері бір-бірімен байланысты әрі жинақтала келіп, белгілі бір қозғалыс тәртібін құрайды. Дене шынықтыру балалардың денсаулығын сақтап нығайтады. Дене мүсінінің сұлылығын қалыптастырып, қимыл-қозғалыс қабілетінің белсенділігін арттырады. Ересек балалар топтарында ақыл –ой жұмсауды талап ететін ұоіә (сауат ашу, қмқұ) өткізгенде тәрбиешілер сергіту сәтін өткізеді, ол баланың қозғалыс қабілетінің қажетті деңгейде болуын қамтасыз етеді. Балалардың қимыл- іс әрекетін жетілдіру тек дене шынықтырумен шектелмейді. Балалардың бос уақытында қимыл іс әрекетіне көп көңіл бөлу керек (ойын ойнату, жаттығу жасау, т.б). Сондай –ақ күн тәртібі дұрыс құрылып, серуеннің мазмұнды да қызықты болуы тиіс. Қимыл іс әрекеттері анағурлым тыныш әрекеттермен алмастырылып отыруын қадағалау кажет. Балалардың қимылын, ептілік және батылдығын дамыту үшін доптың, секіріп ойнайтын жіптің және басқа құраладар мен ойыншықтардың маңызы зор. Сонымен қатар көп қозғалмайтын балаларға ерекше көңіл аударып, оларды жалпы ойындарға үнемі баулып отыру қажет. Дидактикалық ойын: Біздің денсаулығымызға не керек ? Міндеті: Балалардың денсаулыққа қажетті заттар туралы білімдерін бекіту, жылдамдыққа тәрбиелеу. Құралдар: Доп. Ойын барысы: Педагог балаларды дөңгелете тұрғызып, денсаулықты сақтауға қажетті заттарды естеріне түсіруін сұрайды. Содан кейін педагог допты кезекпен балаларға лақтырады, ал балалар қажетті заттарды атап, керісінше допты педагогқа қайтарады. Ал, шатасқан баланың орнына басқалары жауап береді. Дені саудың- жаны сау. Педагог балаларға табанға арналған келесі жаттығуларды орындауды ұсынады: 1. Аяқ саусақтарымен қарындашты жина. 2. Аяқ саусақтарымен сүлгіні ал. 3. Таяқшаларды табанмен тербет. 4. Аяқ саусақтарымен ақ қағаз бетіне сурет салғызу. Әр педагог таңдауына қарай береді. |
МКҚК № 18 бөбектер бақшасы
Баяндама
Тақырыбы : «МДМ балаларының дене бітімінің дамуы»
Тәрбиеші: Н. Т. Жагипарова
2017 ж