Нишли? – Мәктәпкә хәзерлек төркеме өчен тематик эшчәнлек
Проект “Без инде хәзер зурлар – мәктәпкә илтә юллар” балаларга мәктәпкә әзерлек процессында актив катнаша. Аның төп максаты – ‘Нишли?’ соравына дөрес җавап бирә белү, һәм бу контекстта балаларның аралашу теләген арттыру. Укытучы, Галиуллина Резеда Расиховна, балаларда яңа сүзләрне һәм фразаларны ولاштыру, шулай ук фикерләү сәләтен үстерү буенча төрле методик алымнар куллана.
Тематикага ярашлы уеннар аша балалар күрсәтмәләрне аңлау, тел сәләтләрен үстерү һәм алда торган кисәтүләргә әзер булу кебек элементар күнекмәләр ала. Актив уеннар, сөйләм һәм диалог формасында хәрәкәт итү мохите, аларга көнкүреш хәлләрендә гадәти сүзләрне кулланырга ярдәм итә, аеруча ‘нишли?’ соравына җавап бирергә өйрәтү мөһим. Бу контекстта үз-үзләренә ышану, аралашу, социаль һәм эмоциональ сәләтләре үсә.
Проект кысасында балалар уенчыклар белән эшләү, үткән көннең нәтиҗәләрен анализлау, яңа сүзләр белән таныштыру программасын уңышлы һәм кызыклы формада үткәрә. Уйлану, үзара уен формасы, шулай ук визуаль материаллар кулланышы уку процессын баета, аларны кызыктыра һәм актив катнашуга этәргеч бирә. Тәрбиячедән алган белем, актив сүзләр, һәм рәсемнәр балаларда тел зыянына сәләтен арттыра.
Еш очрый торган уеннар һәм динамик шөгыльләр аша, балалар бер-берсенә сораулар бирә, һәм җаваплар алуга өйрәнәләр. Шул ук вакытта, әти-әниләрдән һәм тәрбиячеләрдән яңа күнекмәләр ала, бәләкәйләр өчен тәҗрибәне өйрәнү чараларын оештырып, аларның көндәлек тормышларында яңа вакыйгаларны чагылдыруда катнаша. Боларның барысы да балаларның тел аңлавына һәм сөйләшү осталыгына уңай йогынты ясый.
“Без инде хәзер зурлар – мәктәпкә илтә юллар” проекты (“Татарча сөйләшәбез” УМК) буенча мәктәпкә хәзерлек төркемендә “Нишли?” темасына белем бирү эшчәнлеге
Галиуллина Резеда Расиховна, воспитатель по обучению татарскому языку МБДОУ “Детский сад комбинированного вида № 13 “Рябинка” г. Азнакаево
Тема: “Нишли?”
Максат: “Нишли?” сорауна дөрес җавап бирүләренә ирешү.
Бурычлар: Яңа сүзләр белән таныштыру. Фикер сәләтен үстерү. Аралашу теләге тудыру. Балаларның сөйләмен көнкүрешкә кагылышлы сүзләр исәбенә баету, сүз һәм сүз тезмәләрне төрле ситуацияләрдә кулланышка кертү. Информацион – коммуникатив технологияләр, уен-ситуацияләр, күргәзмәлелек кулланып тел өйрәнү, аралашу теләге тудыру.
Актив сүзләр: нишли?, йоклый, утыра
Күрсәтмәлелек: Кечкенә һәм зур уенчыклар: аю, куян, курчак, эт, песи, тычкан.
Күрсәтмә рәсемнәр: әни кул юа, әти йоклый, малай йоклый, кыз бит юа, кыз утыра, бабай йоклый.
Белем бирү эшчәнлеге:
Тәрбияче: Балалар, исәнмесез!
Балалар: Исәнмесез!
Тәрбияче: Ничек хәлләрегез?
Балалар:Әйбәт, рәхмәт!
Уен ситуациясе: “Уенчыклар йоклый”. Бүлмәдә кечкенә һәм зур уенчыклар (аю, куян, курчак, эт, песи, тычкан) төрлесе төрле җирдә таралышып яталар.
Тәрбияче: Ребята, посмотрите, что здесь случилось. Кто-то раскидал игрушки. А-а, это наши друзья Акбай и Мияу. Поиграли, устали и уснули. Пусть спят. Игрушки, наверное, тоже устали, давайте их уложим спать.
Һәр бала бер уенчыкны тирбәтеп йоклата.
Тәрбияче (балалардан сорый). Что делает мишка? – Аю нишли? (пауза)
Балалар: Мишка спит – Аю йоклый.
Тәрбияче һәр баладан уенчыгы турында сорый.
Тәрбияче: Куян (курчак, эт, песи, тычкан) нишли?
Балалар (һәркайсы үз уенчыгын күрсәтеп) Йоклый.
“Йоклый” пиктограммасы белән таныштыру.
Сүзле уен “Кайтаваз” – “Эхо”
Тәрбияче (кычкырып) Куян нишли?
Балалар (әкрен тавыш белән) Куян нишли?
Тәрбияче (кычкырып) Куян йоклый
Балалар (әкрен тавыш белән) Куян йоклый
Тәрбияче (кычкырып) Аю нишли?
Балалар (әкрен тавыш белән) Аю нишли?
Тәрбияче (кычкырып) Аю йоклый
Балалар (әкрен тавыш белән) Аю йоклый
Тәрбияче (кычкырып) Тычкан нишли?
Балалар (әкрен тавыш белән) Тычкан нишли?
Тәрбияче (кычкырып) Тычкан йоклый
Балалар (әкрен тавыш белән) Тычкан йоклый
Тәрбияче (кычкырып) Песи нишли?
Балалар (әкрен тавыш белән) Песи нишли?
Тәрбияче (кычкырып) Песи йоклый
Балалар (әкрен тавыш белән) Песи йоклый
Сүзле уен “Сорауга җавап бир”
Балалар бер-берсеннән уенчыкның нишләвен сорыйлар
Игорь: Данил, куян нишли?
Данил: Куян йоклый. Люба, песи нишли?
Люба: Песи йоклый. Артур, аю нишли?
Артур: Аю йоклый.
Уен шул рәвешле дәвам итә
Дидактик уен: “Кем нишли?”
Тәрбияче күрсәтмә рәсемнәр кулланып, балалардан: “Бу кем?”, “Нишли?” дип сорый.
Тәрбияче: Бу кем?
Балалар: Бу – әни (малай, кыз, бабай, әби, әти)
Тәрбияче: Әни нишли?
Балалар: Әни кул юа (йоклый)
Уен ситуациясе: “Уенчыкларны йокыдан уят, урындыкка утырт”.
Тәрбияче: Игрушки поспали, отдохнули. Давайте их разбудим и посадим на стул. Скажите: «Садись - утыр». (Куянны урындыкка утыртып). Что делает заяц? Куян нишли? Куян утыра. Повторите: «Утыра».
Балалар: Утыра
Тәрбияче: Куян утыра
Балалар: Куян утыра
Тәрбияче: Куян нишли?
Балалар: Куян утыра
Тәрбияче: Посадите свои игрушки на стул.
Балалар (уенчыкларны урындыкларга утырталар һәм әйтәләр). Куян (курчак, эт, песи, тычкан) утыра.
“утыра” пиктограммасы белән таныштыру
Аудиоязма тыңлау
Аудио (11 нче кисәк): “прослушай воспрос, найди соответствующую картинку”
Балалар аудиоязмадан сорауны тынлыйлар, кирәкле рәсемне табалар һәм җавап бирәләр
Әти нишли? (ир-ат тавышы, озын пауза)
Балалар (рәсемне табып). Әти йоклый.
Әйе, әти йоклый. (хатын-кыз тавышы).
Әни нишли? (ир-ат тавышы, озын пауза).
Балалар (рәсемне табып) Әни юа.
Әйе, әни юа. (хатын-кыз тавышы)
Кыз нишли? (ир-ат тавышы, озын пауза)
Балалар (рәсемне табып) Кыз утыра.
Әйе, кыз утыра (хатын – кыз тавышы)
Малай нишли? (ир-ат тавышы, озын пауза)
Балалар (рәсемне табып) малай йоклый.
Әйе, малай йоклый (хатын - кыз тавышы).
Тәрбияче: Ой, ребята, я слышу какой-то шум. Мне кажется в этом домике кто-то есть. Я пойду попробую постучать и спросить “Кто там?”. Ни кто не отвечает. А может по русски не понимает. Айнур, иди , пожалуйста, постучись и спроси на татарском языке. Ребенок подходит стучится, спрашивает:
Кем анда?
Мин аю
Син нишлисең?
Мин йоклыйм
Тәрбияче: Ребята, оказывается здесь медведь спит. Давайте мы ему не будем мешать, скоро зима наступит, медведь зимой что делает? Нишли?
Дети: Йоклый
Тәрбияче: Ребята, а что нового вы узнали сегодня? А что вам понравилось? (Ответы детей)
Тәрбияче: Сау булыгыз, балалар!
Дети: Сау булыгыз! (уходят)
