Білім беру саласында балаларға арналған практикалық тапсырмалар
Бұл құжатта бүлдіршіндерге арналған оқыту үлгілері мен ойындар жинақталған. Олардың мақсаты - балаларды таным саласында дамыта отырып, сенсорлық қабылдауын арттыру. Сабақтарда балаларға түрлі-түсті жолақшалар, шеңберлер, көкөністер және басқа да заттармен жұмыс жасай отырып, олардың танымдық қабілеттерін дамыту қарастырылған.
Сабақтардың әрбір кезеңі жүйелі түрде ұйымдастырылған, ал балалардың белсенділігін арттыру үшін түрлі ойындар мен жаттығулар енгізілген. Мысалы, «Құлыншаққа арналған жол» ойыны балаларға түстерді ажыратуға және заттарды топтастыруға үйретеді. Сонымен қатар, «Шуақты күн» тақырыбындағы сабақта балалар шеңберлерден композиция құруға үйренеді.
Сабақ барысында балалар өзара пікір алмасу, сөйлесу және түсіндіру арқылы тілдік дағдыларын дамытады. Тәрбиешілер балаларды әрқашан ынталандырып, әрбір тапсырманың маңыздылығын түсіндіреді. Оқу іс-әрекетінің әр кезеңінде балалардың назарын аударып, ойын арқылы білім алуға ынталандыруды мақсат етеміз.
Сабақтың нақты құрылымы мен кезеңдері балалардың зейінін, бақылаушылық пен ұсақ қол моторикасын жетілдіруге бағытталған. Тәрбиелік мақсатта балалардың қоршаған ортамен танысуына, табиғатқа, ойнататын материалдарға көзқарасын қалыптастыруға көңіл бөлінеді. Ойыншықтармен, түрлі-түсті заттармен жұмыс істей отырып, балалар жағымды эмоциялармен танысады.
Күні:
Білім беру саласы: Таным
Оқу іс-әрекеті: Сенсорика
Тақырыбы:«Құлыншаққа арналған жол»
Мақсаты:Балаларға 4 мүмкіндіктің ішінен 2 берілген түс бойынша (қызыл, көк) затты таңдауға үйрету;
Міндеттері:
Білімділік: заттарды түсі бойынша топтастыру іскерлігін бекіту, спектрде түстер бояуларын араластырудың ретімен таныстыру.
Дамытушылық:ауызекі сөйлесу тілдерін дамыту; ұсақ қол моторикасын дамыту.
Тәрбиелік: Ойыншықтармен ұқыпты ойнауға тәрбиелеу.
Қолданылатын көрнекі құралдар: 6 – баладан тұратын топқа әр түстен 24 дана түрлі түсті (қызыл, көк, сары, жасыл) қатты жолақшалар.
Сөздік жұмыс: түрлі түсті жолақтар.
Оқу іс-әрекетінің кезеңдері | Тәрбиешінің іс -әрекеті | Балалардың іс -әрекеті |
Мотивациялық – қозғаушылық | Ойындық жағдаят. | Балалар құлыншақпен амандасып, әкелген сыйлықтары үшін алғыстарын айтады. |
Ұйымдастырушылық- ізденістік |
Педагог қызыл және көк телпектері бар 2 қуыршақты әкеледі (көйлектері, шаш буғыштары және т.б. бар). Ал екінші қуыршағымызға да дәл басындағы телпегінің түсі сияқты – көк түсті таңдайық. Педагог балалрдың әрекетін «дәл осындай түстен» сөзімен түсіндіреду. Балалармен жеке жұмыс жүргізеді. | Балалар қарайды. Қайталайды: түрлі түсті жолақтар. «Дәл осындай түстен» сөзін қайталайды. |
Рефлексиялық- | «Жол сал» дидактикалық ойыны. | Балалар алдарына жолақшаларды қызыл – көк, қызыл – көк ретпен орналастырады. Құлыншақпен қоштасады |
Күтілетін нәтиже:
Қабылдайды: 4 мүмкіндіктің ішінен 2 берілген түс бойынша затты таңдауды;.
Түсінеді::2 түсті: (қызыл, көк);
Қолданады:түстері бойынша заттарды топтастыру дағдысын.
Есеп :
+ | - |
Күні:
Білім беру саласы: Таным
Оқу іс-әрекеті: Сенсорика
Тақырыбы:«Шуақты күн»
Мақсаты:түрлі-түсті шеңберлерден композиция жасауға үйрету
Міндеттері:
Білімділік: шеңберден шықпауға, олардан қарапайым композиция жасауға, таныс пішіндерді бейнелеуге үйрету;
Дамытушылық:ауызекі сөйлесу тілдерін дамыту; ұсақ қол моторикасын дамыту.
Тәрбиелік: Табиғатты аялауға тәрбиелеу.
Қолданылатын көрнекі құралдар: фланелеграф, әртүрлі түсті шеңберлер (қызыл, көк, сары, жасыл): әртүрлі түсті доптар (дәл шеңберлердің түсіндей).
Сөздік жұмыс: шуақты күн.
Оқу іс-әрекетінің кезеңдері | Тәрбиешінің іс -әрекеті | Балалардың іс -әрекеті |
Мотивациялық – қозғаушылық | Ойындық жағдаят.Балаларға қонаққа ит келеді, ол өзімен әртүрлі түсті шеңберлер ала келеді және онымен ойнауды ұсынады. | Балалар итпен амандасып, оны сипалайды. |
Ұйымдастырушылық- ізденістік |
| Балалар тақпақты тыңдайды. Қайталайды: Шуақты күн -Күн. |
Рефлексиялық- | «Түрлі түсті доптар». | Бала педагогтің алдындағы бос орынға отырады. Бала допты кері қарай педагогке домалатады. |
Күтілетін нәтиже:
Қабылдайды: композициядағы түсті ажыратуды, белгілеуді;
Түсінеді::қимыл-қозғалыстағы ептілік пен үйлесімділік дағдысын;
Қолданады:түрлі түсті шеңберлерден композиция жасауды.
Есеп :
+ | - |
Күні:
Білім беру саласы: Таным
Оқу іс-әрекеті: Сенсорика
Тақырыбы:«Қорапшаларға орналастыр»
Мақсаты: заттарды көлемі мен пішініне қарай топтастыруға үйретуді жалғастыру;
Міндеттері:
Білімділік: 2 әртүрлі пішінді (тіктөртбұрыш, үшбұрыш) және 2 әртүрлі көлемді (сөздік нұсқау бойынша үлкен, кішкентай) заттарды таңдауды жүзеге асырып, заттарды көлемі мен пішініне қарай топтастыруға үйретуді жалғастыру;
Дамытушылық:ұсақ қол моторикасын жетілдіру.
Тәрбиелік: Қайырымдылыққа тәрбиелеу.
Қолданылатын көрнекі құралдар: матрешка, тіктөртбұрыш пен үшбұрыш (әртүрлі көлемде) бейнеленген 2 қорапша, 3 үлкен және кішкентай тіктөртбұрыш пен үшбұрыш.
Сөздік жұмыс: тіктөртбұрыш, үшбұрыш.
Оқу іс-әрекетінің кезеңдері | Тәрбиешінің іс -әрекеті | Балалардың іс -әрекеті |
Мотивациялық – қозғаушылық | Жағдаятты сомдау. Матрешка балаларға қонаққа келеді, оларға геометриялық пішіндері бар қорапшалар сыйлайды. | Балалар матрешкамен амандасып, сыйлығы үшін алғыстарын айтады. |
Ұйымдастырушылық- ізденістік | -Балалар, матрешка пішіндердің барлығын қорапшаларға салып, ретке келтіруімізді сұрайды.
-Ал мына қорапшаға басқа пішіндерді саласыңдар, мынандай үшбұрыштарды. Олар да – үлкен және кішкентай. | Балалар қорапшаларды және пішіндерді қарайды. Балалар «тік төртбұрыш», «үшбұрыш» сөздерін қайталайды. Балалар тіктөртбұрышты пішіндерді алып (үлкен және кішкентай) тіктөртбұрыштың суреті бейнеленген қорапшаға салады. Үшбұрыштарды да осылай салады. |
Рефлексиялық- | Дидактикалық ойын. «матрешкадан тығылайық!» | Балалар тізе бүге отыра қалып, беттерін қолдарымен жабады. Келесі бұйрықта топ ішінде қыдырып жүреді. |
Күтілетін нәтиже:
Қабылдайды: Заттардың көлемі мен пішініне қарай топтастыруды.
Түсінеді: Бірлесе жұмысты орындау дағдысын.
Қолданады:2 жаңа фигураны (тіктөртбұрыш және үшбұрыш) және 2 көлемді фигураны (улкен және кішкентай),
Есеп :
+ | - |
Күні:
Білім беру саласы: Таным
Оқу іс-әрекеті: Сенсорика
Тақырыбы:«Көкөністер»
Мақсаты: дөңгелекті сопақшадан ажырата білуге, қияр – сопақша, қызанақ - дөңгелек;
Міндеттері:
Білімділік: 2 әртүрлі пішінді (сопақша, дөңгелек) және 2 әртүрлі көлемді (сөздік нұсқау бойынша үлкен, кішкентай) заттарды таңдауды жүзеге асырып, заттарды көлемі мен пішініне қарай топтастыруға үйретуді жалғастыру;
Дамытушылық:ұсақ қол моторикасын жетілдіру.
Тәрбиелік: Табиғатты аялауға тәрбиелеу.
Қолданылатын көрнекі құралдар: бір түсі үлгіқалып (30*20 см); пішіні және өлшемі бойынша дөңгелек пен сопақшаға (әр балаға) сәйкес болатын диаметрі 4 см дөңгелек шеңбер) және сопақша (сопақша диамтрі 2*4 см) ойықтар; бір үлгіқалыпта; балаға салу үшін 3 дөңгелек пен 3 сопақша сәйкес келеді, 3 сопақша және 3 дөңгелек қиынды; Ойынға арналған жинақ: «көкөністер» қияр (10 дана), қызанақ (10 дана).
Сөздік жұмыс: сопақ, дөңгелек.
Оқу іс-әрекетінің кезеңдері | Тәрбиешінің іс -әрекеті | Балалардың іс -әрекеті |
Мотивациялық – қозғаушылық | Ойындық жағдаят. | Балалар аңдарға қонаққа бармақшы болып шешеді. |
Ұйымдастырушылық- ізденістік | -Қараңдаршы, міне қиярлар | Балалар тексере қарайды: бір қолынан екінші қолына ауыстырады, саусақпен шеттерін жүргізеді, алақандарында қысады. Балалар кезекпен ойыншық көкөністерді тәрелкеге салады. Көжекке қияр, қонжыққа қызанақ береді. Сопақ, дөңгелек сөздерін қайталайды. Ойындық әрекет үрдісінде балалар көкөністер атауын қайталайды. |
Рефлексиялық- | -Балалар, қарандар, көжек пен қонжық не істеп жатыр екен? | Балалар көжекпен, қонжықпен қоштасады.. |
Күтілетін нәтиже:
Қабылдайды: дөңгелікті және сопақша пішіндер болатынды.
Түсінеді: толықтырушы заттармен жұмыс жасау дағдысын.
Қолданады:2 жаңа фигураны (сопақ және дөңгелек) және көкөністердің атауын және олардың түстерін,
Есеп :
+ | - |
Күні:
Білім беру саласы: Таным
Оқу іс-әрекеті: Сенсорика
Тақырыбы:«Ұзын-қысқа»
Мақсаты:«ұзын», «қысқа» ұғымдарымен таныстыру; беттестіру (бетіне қою) әдісі арқылы ұзындықты салыстыруды үйрету;
Міндеттері:
Білімділік: заттармен тәжірибелік әрекет барысында ұзындық туралы білімді қолдана білуге үйрету;
Дамытушылық:қашықтан заттарды ұзындықтары бойынша салыстыруды, көз мөлшерді дамыту; саусақтың ұсақ бұлшық еттерінің қозғалысын жетілдіру.
Тәрбиелік: Ұқыптылыққа тәрбиелеу.
Қолданылатын көрнекіліктер мен құрал-жабдықтар:ұзындықты беттестіріп салыстыруға арналған жолақша-жолдар (ұзыны - жасыл және қысқасы - көк); әр балаға әртүрлі түстен 1машина; түрлі ұзындықтағы ленталар; әр балаға жолдардың түсіндей үйдің суреті бейнеленген 2 данадан карточкалар.
Сөздік жұмыс: ұзын, қысқа.
Оқу іс-әрекетінің кезеңдері | Тәрбиешінің іс -әрекеті | Балалардың іс -әрекеті |
Мотивациялық – қозғаушылық | Саусақ жаттығуы. | Бір уақытта екі қолдың да саусак, ұштарын мәтіндегі сөзге сәйкес кезекпен қосады. |
Ұйымдастырушылық- ізденістік | «Жол салу» дидактикалық ойыны. Балаларға сұрактар қойылады. Сөздік жұмыс: ұзын, қысқа. | Карточкаларды таратып алады. Балалар жолдарды салыстыра қарайды, тапсырманы орындап, педагогтің сұрақтарына жауап береді. Іс кимылдарын жасайды Қайталайды: ұзын, қысқа. |
Рефлексиялық- | «Ұзын және қысқа таспаны тап» | Балалар педагогтің айтуы бойынша барлық қысқа таспаны немесе барлық ұзын таспаны табуға тиіс. |
Күтілетін нәтиже:
Қабылдайды: «ұзын», «қысқа» таспаларды салыстырады;
Түсінеді:заттардың ұзын, қысқа болатынын;
Қолданады:заттардың ұзын, қыскалығын білу үшін беттестіреді.
Есеп :
+ | - |
Күні:
Білім беру саласы: Таным
Оқу іс-әрекеті: Сенсорика
Тақырыбы:«Иттер - менің достарым»
Мақсаты:балалардың назарын әртүрлі көлемдегі заттарға аудару.
Міндеттері:
Білімділік: үлкен және кішкентай сөздерінің мағынасын түсінулерін қалыптастыру; балаларды үлкен және кішкентай заттарды көрсете білуге, сөздерді дұрыс айтуға жаттықтыру;
Дамытушылық:ұсақ қол моторикасын жетілдіру;
Тәрбиелік: үй жануарларына қамқор болуға тәрбиелеу.
Қолданылатын көрнекіліктер мен құрал-жабдықтар:үстел, көлемі бойынша айырмашылықтары бар 2 ойыншық күшік; 2 үй, 2 бантик, 2 доп, 2 тәрелке, күшіктердің көлемдеріне сәйкес 2 «сүйек», сабын көпіршіктері.
Сөздік жұмыс: сүйек.
Оқу іс-әрекетінің кезеңдері | Тәрбиешінің іс -әрекеті | Балалардың іс -әрекеті |
Мотивациялық – қозғаушылық | Шаттық шенбер | Тәрбиешіге қарап іс кимылдарын жасайды Қарайды, тыңдайды: «Бұл - ит», - деп жауап береді. |
Ұйымдастырушылық- ізденістік |
| Балалар үлкенін де, кішкентайын да көрсетеді. -Үлкен үй. Балалар сергіту Қайталайды: сүйек- үлкен сүйек. |
Рефлексиялық- | - Міне, біз үлкен итті де, кішкентай итті де | Қызығушылығын |
Күтілетін нәтиже:
Қабылдайды: заттар атауын: бантик, тәрелке, сүйек, доп, ит, үйшік;
Түсінеді:заттар көлеміне қарай үлкен және кіші болатынын;
Қолданады:үлкен заттарды кішкентай заттардан ажыра алуды.
Есеп :
+ | - |
Күні:
Білім беру саласы: Таным
Оқу іс-әрекеті: Сенсорика
Тақырыбы:«Жоғары-төмен»
Мақсаты:«жоғары», «төмен» ұғымдарымен таныстыру; кеңістіктік қатынастармен танысу;
Міндеттері:
Білімділік: «жоғары -төмен» сөздерінің мағынасын түсінуге үйрету және педагог соңынан қайталап айту;
Дамытушылық:саусақтың ұсақ бұлшық еттерінің қозғалысын жетілдіру; тілді түсінуді жетілдіру, естіп, қабылдауды дамыту
Тәрбиелік: Ұқыптылыққа тәрбиелеу.
Әдіс-тәсілдер:сұрақ-жауап, мнемотехнология.
Қолданылатын көрнекіліктер мен құрал-жабдықтар:әр-түрлі жұмсақ ойыншыңтар, текшелер.
Сөздікжұмыс:жоғары,төмен.
Оқу іс-әрекетінің кезеңдері | Тәрбиешінің іс -әрекеті | Балалардың іс -әрекеті |
Мотивациялық – қозғаушылық | Жағдаяттың сомдалуы: Топ балаларына әртүрлі жұмсақ ойыншықтар салынған сәлемдеме келеді. | Ойыншықтардытаратыпалады. |
Ұйымдастырушылық- ізденістік | Мнемотехнология арқылы ойыншықтарды талдайды. «Жоғары — төмен» дидактикалық жаттығуы. Сөздік жұмыс: жоғары, төмен. Билингвальды компонент: жоғары -вверх, төмен - вниз. Жеке жұмыс жүргізеді. Сергіту сәті: | Балалар педагогтің әрекетін бақылап, онымен бірге кайталайды. Қайталайды: жоғары, төмен. Тәрбиешіге қарап іс кимылдарын жасау |
Рефлексиялық- | Дидактикалық жаттығу. | Балалар педагогтің көрсеткенін орындайды. |
Күтілетін нәтиже:
Қабылдайды: «жоғары - төмен» сөздерінің мағынасын;
Түсінеді:әрекетті орындай отырып, оны атай алу дағдысын;
Қолданады:педагогтің үлгісі бойынша тапсырманы қайталау жене орындауды.
Есеп :
+ | - |
Күні:
Білім беру саласы: Таным
Оқу іс-әрекеті: Сенсорика
Тақырыбы:«Шырша бізге қонаққа келді»
Мақсаты:балаларда әртүрлі түстегі ойыншықтарды шыршаға дұрыс орналастыру дағдыларын дамыту;
Міндеттері:
Білімділік: балалардың көңілді шеңбермен жүру дағдысын жетілдіруді жалғастыру;
Дамытушылық:саусақтың ұсақ бұлшық еттерінің қозғалысын жетілдіру;
Тәрбиелік: оқу іс-әрекеттерінде шығармашылық, психологиялық жағымды атмосфераны тудыру.
Қолданылатын көрнекіліктер мен құрал-жабдықтар:ойыншықтар: тиін, шырша; шыршалардың кескіндері; әр балаға қызыл, жасыл, сары, көк түстерден түрлі түсті қысқыштар, шырша ойыншықтары.
Сөздік жұмыс: инелер.
Оқу іс-әрекетінің кезеңдері | Тәрбиешінің іс -әрекеті | Балалардың іс -әрекеті |
Мотивациялық – қозғаушылық | Аралайлап таң атты | Тәрбиешіге қарап іс кимылдарын жасайды Балалар тиінмен |
Ұйымдастырушылық- ізденістік |
| Алғыс айтады. - Жаңа жыл! Балалар «Инелер» сөзінқайталайды. Балалар тапсырманы орындайды және Іс кимылдарын қайталайды - Шырша. - Қызыл, көк, жасыл, сары. - Жаңа жыл мерекесіне. |
Рефлексиялық- | -Балалар, кәнеки, қонағымызға шырша туралы қандай әндер білетінімізді көрсетейік. - Балалар, тиін бізге Жаңа жылымызға сыйлықка шырша алып келді, енді біз оған жаңғақтан дәм таттырайық. Тиін: - Балалар, сендерде қонақта болу маған ұнады, бірақ маған қайтадан өзімнің қысқы орманыма оралуым керек. | Балаларпедагогпенбіргебезендірілгеншыршаныайналакөңілдішеңберқұрып,әнайтыпжүреді. Балалар тиінге жаңғақтан дәм таттырады. Тиінмен қоштасады. |
Күтілетін нәтиже:
Қабылдайды: шыршаны қызыл, сары, жасыл, көк түстерді ойыншықтармен безендіруді;
Түсінеді:жаңа жылдық ойындар, шаттық шеңбері туралы түсінікті;
Қолданады:шыршаны безендіру үшін түрлі түсті ойыншықты іледі.
Есеп :
+ | - |