Наурыз мерекесінің мәні мен маңызы
Наурыз – бұл тек мереке емес, сонымен қатар жаңа жылдың бастамасы, көктемнің келгенін білдіретін ерекше сәт. Орталық Азия елдерінде ұзақ ғасырлар бойы сақталған бұл дәстүр, соғыс пен араздықтың тоқтауын, татуласуды насихаттайды. Наурыз күзіне сәйкес келетін бұл мейрамда адамдар бір-біріне күтімді және ізетті көрсетеді, туыс-туғандарына қонаққа бара отырып, ұлттық мәдениет пен дәстүрлерін дәріптейді.
Наурыз мерекесі барысында тұрғындар ұлттық ойындар мен жарыстар ұйымдастырады. Бәйге ат жарыстары, жамбы ату, палуандар күресі – бұның бәрі халықты байланыстыратын, көңілді күйде ұстайтын шаралар болып табылады. Ән айтып, би билеп, өлеңдер оқып, мереке барысында ұлттық рухты көтереді. Қазақ халқы үшін Наурыз көже басты тағам болып табылады, оның құрамында жеті түрлі дәмдер болады.
Наурыз көжесі тазалық пенUnityдің үлгісі. Оны дайындау барысында әрбір дәмнің өз мағынасы бар: ет – ұлттық болмысымыз, сүт – ақ көңіліміз, ал дәнді дақылдар – өмірдің символы. Халқымызда «Наурыз көже – тоқшылықтың шелегі» деген айтылымды естуіміз де бекер емес. Бұл күні халық наурыз көжені тойып ішеді, көңілдері жарқын болып, жыл бойы береке-бірлік орнатуға зор сенім артады.
Наурызда өткізілуі тиіс шаралар арасында бақсылық, ақындар айтысы және халықтық ойындар бар. Балалар да, үлкендер де бірден әртүрлі сәнді киімдер киіп, ерекше салтанатпен мерекеге қатысады. Бұл күн, шынында да, халықтың мейрамына айналып, ынтымақтастық, жаңа бастаманың символы ретінде үлкен дайындықпен, қуанышпен қарсы алынады. Наурыз – махаббат, мейірім мен достықтың мерекесі, ол бәрімізді бір-бірімізге жақындата түседі.
наурыз мерекесі
Наурыз- бүгінгінде халықаралық мереке. Ол Орталық Азияның көптеген елдерінде: Қазақстан, Өзбекстан, Қырғызстанда, Түркіменстанда, Әзірбайжанда, Тәжікстанда және тағы басқа да елдерде ресми түрде атап өтіледі.
Егер шығыс елдерінде бұған дейін соғыстар, қарулы қақтығыстар болып келсе, бұл күні олар тоқтайтын болған. Сонымен қатар, адамдар бұрынғы өкпе-наздарын ұмытып, бұл күні бір-бірімен татуласады. Бар жақсысын киініп, бір-біріне қонаққа барады. Бұл күндері әр түрлі ұлттық ойындар, жарыстар өткізіледі. Мысалы: бәйге, жамбы ату, палуандар күресі. Сондай-ақ алтыбақан құрылып, әндер шырқалады. Ақындар айтысы ұйымдастырылды. Қазақстанда Наурыз мерекесі жыл сайын кең ауқымда атап өтіліп келеді.
Бұл күні басты тағам - Наурыз көже. Оны кем дегенде жеті түрлі дәмнен: су, сүрленген ет, тұз, май, дән, айран, құрт және басқа дәмдерден жасайды. Тұзды қосқаны тұз астың дәмін келтіреді. Тіпті «Тұз астын дәмін келтіреді, мақал сөздің мәнін келтіреді» деген де сөз бар. Сүт немесе ақ құйғаны - «Сүттей ұйып отырайық, көңіліміз ақ, таза болсын» деген ұғымды білдіреді. Қазақта: «Ағы бардың бағы бар» деген түсінік бар. Құрт қосатын себебі - құрт аурушаң адамдарға қуат беретін күшті ас. Ет қосқаны - ет қазақтың төл асы. «Қазан толсын, асар мол болсын» деген мақсатта сақталған сүр етті Наурыз көжеге мол етіп салған. Ал дәнді дақылдардың емдік қасиеттері бар. Бұл күні барлық адам наурыз көжені тойып ішулері керек. Тойып ішкен адам жыл бойы тоқ жүреді, дені сау болады, отбасында береке-бірлік орнайды деген сенім бар.
Наурыз туралы тақпақ
Наурыз тойы – береке,
Наурыз тойы – жыр аңы.
Қызып дулы мереке,
Қызық думан құрамыз.
Келе жатыр жылымыз,
Мейрамдаймыз мұны біз.
Халқы сүйген мейрамды,
Қарсы алайық Наурызды.
Қош келіпсің Наурыз!
Арман тойы халықтың.
Құанышы халықтың,
Құтты болсын қадамың!
Сені тойлап қарсы алып,
Бар әлемге жар салып,
Сәлем бердік, біз сізге!
Мақал-мәтелдер, жұмбақтар, жаңылпаштар.
Мизамнан соң жаз болмас.
Ақ атанның бауырын арқан кескен.
Күн менен түн теңелер.
|
|
Суретті боя!!!
сергіту сәті
Сәлеметсің бе, табиғат! /тізе бүгіп, иіліп сәлем беру/
Сәлеметсіңдер ме ормандар, өзен мен көлдер, теңіздер мен таулар! /тұрып екі қолын бұлғайды/
Сәлеметсіңдер ме құстар! /қолдары екі жанында, құс сияқты қанат қағады/
Сәлеметсіңдер ме аңдар! /орындарында тұрып, аю сияқты жүреді, қоян сияқты секіреді/
Көктегі құс пен шөп тербеген желдейміз,
Теңіздегі желкен мен жаңбырдан кейінгі селдейміз. /қолды толқындата қимылдату/
Біз бәріміз күнмен дос боламыз. /қолды жоғары көтеріп, алақаға қарау/
Өзімді жақсы көремін, /қолды кеудеге айқастыру/
Күн сайын өсіп келемін. /қолды көтеру/
Ойынға кірем күнде мен, /қолды жаққа сүйеу/
Суға да барып түсемін. /жүзіп көрсету/
Содан соң тамақ ішемін /қасық ұстауды көрсету/
Мамамның тілін аламын /алға қарай иілу/
Міне сондай баламын! /қолды алға созу/
