Д дыбысы және әрпімен танысу
Білім беру саласындағы маңызды қадам – балаларға Д дыбысын және әрпін үйрету. Бұл процесс тек дыбысты таныту ғана емес, сонымен қатар баланың тіл білімін, логикалық ойлауын дамытуға бағытталған. Балалармен өткізілген оқу іс-әрекеті барысында әр түрлі әдіс-тәсілдерді қолдану арқылы тығыз байланыс орнатуға болады.
Д дыбысы мен әрпін үйрету барысында балаларды визуалды көрнекіліктермен және ойын элементтерімен таныстыруға үлкен мән беріледі. Мысалы, әңгіменің интерактивті формасы, суреттерді, картиналарды пайдалана отырып, Д дыбысының пайда болуы мен оның қолданылу аясын кеңінен көрсету тиімді. Бұл балалардың есте сақтау қабілетін арттырады.
Келесі кезең Д дыбысын қосымша жаттығулар мен ойындар арқылы бекіту. «Сөзжұмбақ» шешу, «Сөздік жұмыс» жүргізу секілді қағидалар баланың тілдік қорын кеңейтуге, дыбысты тыңдау, айту дағдыларын дамытуға көмектеседі.
Сонымен қатар, сергіту сәттері атты белсенді ойындар мен жаттығулар баланың назарын аударуға, көңіл-күйін көтеруге ықпал етеді. Мысалы, түрлі қозғалыс ойындары балалардың көңілдерін жаулап, оқу процесінің қызықты өтетінін қамтамасыз етеді. Балалардың қатынасы мен белсенділігін арттыру – маңызды аспект.
Осылайша, Д дыбысын оқу іс-әрекеті - бұл тек білім алудың құралы ғана емес, сонымен қатар тәрбиелік маңызы бар, шығармашылық қабілеттерін дамытуға бағытталған бірегей процесс. Балалардың ой-өрісін кеңейтіп, түрлі әдістер мен тәсілдерді қолдану арқылы, оларды бәсеңдетпей, әрбір кезеңді қызықты етіп өткізу мүмкіндігі зор.
Білім беру саласы: Қатынас
Оқу іс-әрекеті: Сауат ашу
Бөлімі: Тіл халық қазынасы
Тақырыбы: Д дыбысы және әрпі.
Мақсаты: Жаңа Д дыбысымен таныстыра отырып, сөздерді буынға дұрыс бөлуін қадағалау. Тақпақ жаттау арқылы тілдерін дамыту, сөзжұмбақ жасыру арқылы ойлау қабілеттерін дамыту. Қолдарын әдемі жазуға үйрету және қызығушылығын арттыру. Көз қимылын дамыту.
Көрнекіліктер: 0-23
Сөздік жұмыс: домбыра, дабыл, доға, радио.
Қандай дыбыстан басталып тұрғанын тапқызады.
Д дыбысын ортаға қою.
Д дыбысынын баспа түрімен таныстырады.
- Қандай белгімен белгілейміз, дауысты ма дауыссыз ба?
Кеспе әріптің арасынан д дыбысын тауып көрсетейік.
Сергіту сәті:
Ал, балалар, тұрайық
Алақанды ұрайық.
Оңға қарай иіліп,
Солға қарай иіліп.
Бір отырып, бір тұрып,
Бір тынығып алайық.
Орнымыздан тұрайық,
Белімізді жазайық,
Жоғары-төмен қарайық,
Солға-солға түзу тұр,
Оңға-оңға түзу тұр.
Алға қарай бір адым,
Артқа қарай бір адым.
Бойымызға күш жинап,
Бір демалып алайық.
Көз жаттығуы: «Алыс, жақын».
Дәптермен жұмыс.
-Д дыбысына мысалдар келтіріңдер.
Үлгіге қарап, үзік сызықтарды қосып, Д әрпінің баспа түрін жазады.
Сөздік жұмысын жүргізу.
(әдіс. 74-бет).
Сөзжұмбақ шешу (әдіс.74-бет).
Балалар жаңа әріпен танысады, сұрақтарға жауап береді.
Өлең жолдарына сәйкес қимыл жасайды.
Балалар дәптердегі тапсырмаларды орындайды, сөзжұмбақтардың жауабын шешеді.
Рефлекстік –түзету
- Балалар біз бүгін қандай дыбыспен таныстық?
- Д дыбысы қандай дыбыс екен?
- Д дыбысы кездесетін сөздерге мысал келтіріңдер?
Балаларды мадақтау.
Балалар тәрбиешінің сұрақтарына жауап береді.
Білу керек: Д әрпін басқа әріптердің арасынан таба білу.
Болу керек: Сөзді буынға бөлу.
Үйрену керек: Д дыбысын дұрыс айту, Д әрпін дұрыс жазу.
Сөзжұмбақ сұрақтары:
Тігінен: Қазақтың ұлттық музыкалық аспабы (домбыра).
Көлденеңнен:
1. Теуіп ойнайтын ойыншық (доп).
2. Арбаға не шанаға атты жегуге арналған сайман (доға).
3. Жазу жазатын құрал (қалам).
4. Екі санының алдында тұратын сан (бір).
5. Кесе, шәйнек (ыдыс).
6. Сөйлеп тұратын ақпарат құралы (радио).
7. Дүниедегі ардақты адам (ана).
Сөзжұмбақ
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
