Су туралы не білеміз?
Су – жер бетіндегі тіршіліктің негізі. Біздің денемізде, ауада, топырақта дәрумендер мен минералдардың жұмысын қамтамасыз ететін маңызды құрамдас бөлік. Балалардың табиғаттағы судың рөлі мен қасиеттері туралы білімдерін тереңдету мақсатында ұйымдастырылған шаралар мен тәжірибелерді толық қарастырамыз.
Бұл құжатта «Су туралы не білеміз?» тақырыбында ұйымдастырылған іс-шара нақты мысалдармен берілген. Тәрбиеші балаларға судың иіссіз, дәмсіз, мөлдір екенін тәжірибе арқылы түсіндіреді. Мұндай әдістемелер арқылы балалардың табиғатқа деген қызығушылығы мен судың маңыздылығына деген түсініктері айқындалады.
Іс-шара барысында балалармен жүргізілген тәжірибелердің нәтижелері көрсетіліп, судың әртүрлі қасиеттері талқыланады. Мысалы, балалар сүт пен судың арасындағы айырмашылықты көреді, судың дәмі мен иісінің жоқ екенін тәжірибе арқылы анықтайды. Бұл, әрине, балалардың белсенділігі мен білімін арттыруға ықпал етеді.
Су түбегейлі өзгерісттерге шабыт беретін көрнекіліктердің бірі – ғаламшар. Тәрбиеші балалармен бірге ғаламшарды зерттей отырып, судың ғаламшардағы орнын түсіндіреді. Жер шарының үштен екі бөлігін су алып жатқандығын саналы түрде түсіну, балалардың білімін кеңейтеді.
Сондай-ақ, сергіту сәттері мен ойындар активтілікті арттырады. «Көпіршік» ойын арқылы балалар су арқылы рухани даму мен шеберлікке қол жеткізеді. Тәрбиеші мен балалардың бірлескен әрекеттері қолданыстағы потенциалына әсер етеді.
«Су туралы не білеміз?»
У.Т.Иманбаева. №10 "Балапан" балабақшасының тәрбиешісі
Орал қаласы
Мақсаты: Балаларды судың қасиетімен таныстыру. Айырмашылығын көре білу(дәмі, түсі, иісі).Судың тіршілік иесі үшін мәні, қажеттілігі туралы түсінігін кеңейту; суды үнемдей білуге тәрбиелеу.
Көрнекіліктер:Глобус,судың дыбысы, жаңбырдың дыбысы, слаидпен суды көрсету, тәжірибе көрсетуге құм, қант, топырақ, ыссы суы бар шәйнек,мұз, ойынға бала санына су құйылған стакандар және түтікшелер.
Қажетті оқу-құралдар: әр бала алдына стаканға су,түтікшесімен.
Әдіс-тәсілдер:Шаттық шеңбері, бақылау,көрсету, түсіндіру, ойын, мадақтау.
Билингвалдық топтама: Жаңбыр-дождь-rain. Су-вода-wate
Мотивациялық қозғаушы кезең:
Шаттық шеңбері:
Арайлап таң атты,
Алтын сәуле таратты,
Жарқырайды күніміз
Жайнай түсті даламыз
Айтқан тілді аламыз
Біз ерекше баламыз
Ұйымдастырушылық -ізденушілік кезең:
Судың дыбысын тыңдату.
Тәрбиеші: Балалар, бұл ненің дыбысы?
Балалар: Судың дыбысы.
Тәрбиеші: Балалар, сіздер осы судың қасиеттеріне тәжірибе жүзінде көз жеткізгілеріңіз келе ме? Ендеше зертхана орталығына барайық.
Балалардың назарын ғаламшарға аудару.
Тәрбиеші: Балалар, қараңдаршы мынау ғаламшар. Ғаламшарда дүние жүзінің кескіні кішкентай қалыпта көрсетілген. Жер шарының көп бөлігін су алып жатыр. Судың түсі көк түспен белгіленеді.
Су, жаңбыр туралы слайд көрсету.
Тәрбиеші: Су- табиғат ресурстарының бірі. Сусыз тіршілік жоқ, ауада ұсақ су тамшылары бу түрінде, бұлт қалпында ұшып жүреді. Су жер астында да болады. Біздің денемізде де су бар.
Судың адам өміріндегі маңыздылығына баға жетпейді, сусыз тамақ піспейді, тазалық та болмайды. Су жолымен адам қатынайды, қайық кеме жүзеді, жүк тасиды. Судың күшінен электр қуатын аламыз. Бірде-бір өндіріс орны сусыз жұмыс жасамайды. (слайд аяқталды)
Тәжірибе көрсету.
1-тәжірибе: "Су мөлдір"
Тәрбиеші: Балалардың алдарында екі шыны ыдыс тұрады, біреуіне су, екіншісіне сүт құйылады. Екі ыдысқа да қасық салып, қайсысынан көрінетінін, қайсысынан көрінбейтінін бақылайды.
Балалар: Байқағандарын айтады.
2-тәжірибе: "Судың иісі жоқ"
Балалар суды иіскеп көреді. Иісі жоқ екенін сезінеді.
3-тәжірибе:"Суда дәм жоқ".
Балалар суды ішіп көреді.
Тәрбиеші: Балалар, судың дәмі бар ма?
Балалар: Судың дәмі жоқ.
4-тәжірибе: "Мұз қатты су"
Балалар ыдысқа салынған мұздың ерігенін бақылайды.
Шешім: мұз, қар-бұл да су.
5-тәжірибе: "Бу, бұл да су"
Судың тағы бір қасиетін көру үшін қайнаған суы бар шәйнек алу керек. Одан шыққан буды көру үшін оны ашып көрсету.Бу бұл да су екенін дәлелдеу үшін буға айнаны ұстап, одан су тамшылары кері аққанын балаларға көрсету.
6-тәжірибе: "Су сұйық сондықтан ағады"
Балаларға стакандағы суды екінші ыдысқа құйып көрсету. Су аға ма? Неліктен? Өйткені ол сұйық. Егерде ол сұйық болмаса өзендерден, краннан аға аламас еді.
7-тәжірибе: "Суда кейбір заттар ериді, кейбір заттар ерімейді"
Суы бар екі стакан алып біреуіне құм салып, қасықпен араластырып көреді. Құм еріді ме?
Екінші стаканға қантты саламыз, не өзгерді? Қай стакандағы еріді? Біз қантты шайға күнделікті қосамыз, егер ол суда ерімесе онда адамдар тәтті шәй ішпес еді.
8-тәжірибе: Суда кейбір заттар батады, кейбір заттар батпайды.
Суы бар ыдысқа жеңіл затты салып, батпайтынын көреді. Суға ауыр затты салып бататынын көрсету.
9-тәжірибе: "Су сіңгіш"
Екі ыдыстың біреуіне құм, екіншісіне топырақ салынады. Алдымен графиндегі суды құмға және топыраққа құямын.
Тәрбиеші: Су сіңді ме?
Балалар: Құмға және топыраққа жақсы сіңеді.
Тәрбиеші: Балалар, біздер судың әртүрлі қасиеттері бар екніне көз жеткіздік, сонымен қайталап жіберейікші, судың қандай қасиеттері ьар екен?
Балалардың назарын суретке аудару.
Тәрбиеші: Күн қатты ысығанда су буға айналып аспанға ұшады да, бұлтқа айналады. Жаңбыр судан пайда болады.
Билингвалдық топтама: Жаңбыр-дождь-rain. Су-вода-wate
Сергіту сәті: Ойын: "Көпіршік"
Барысы: Балалар түтікшемен судан көпіршік шығарады.
Рефлексивті түзетушілік кезеңі:
-Балалар, бүгін немен таныстық?
-Судың пайдасы бар ма?
Судың қандай қасиеттері бар екен?
Мақтау, мадақтау жұмыстары.
Күтілетін нәтиже:
Біледі: судың сұйық, иісі , дәмі жоқ, түссіз екендігін білуі керек; судың адамдар, өсімдіктер мен жануарлар үшін қажеттілігін.
Игереді: судың сұйық, иісі, дәмі жоқ, түссіз екендігін біледі; оның түсі, дәмі және иісінің қоспалар арқылы өзгеретіндігін; өсімдіктер мен жануарлар үшін қажеттілігін.
Меңгереді: Судың қасиеттерін біледі, оны үнемдеу керектігін түсінеді.
Балалар судың сұйық, иісі, дәмі жоқ, түссіз екендігін біледі; оның түсі, дәмі және иісінің қоспалар арқылы өзгеретіндігін; өсімдіктер мен жануарлар үшін қажеттілігін игеруде.
«Су туралы не білеміз?»
У.Т.Иманбаева. №10 "Балапан" балабақшасының тәрбиешісі
Орал қаласы
Мақсаты: Балаларды судың қасиетімен таныстыру. Айырмашылығын көре білу(дәмі, түсі, иісі).
Судың тіршілік иесі үшін мәні, қажеттілігі туралы түсінігін кеңейту; суды үнемдей білуге
тәрбиелеу.
Көрнекіліктер:Глобус,судың дыбысы, жаңбырдың дыбысы, слаидпен суды көрсету, тәжірибе
көрсетуге құм, қант, топырақ, ыссы суы бар шәйнек,мұз, ойынға тамшылар бейнеленген
маскалар,бұлт маскасы.
Қажетті оқу-құралдар: әр бала алдына стаканға су,түтікшесімен.
Алдын-ала жүргізілетін жұмыстар: Суға байланысты мақал-мәтелдер жаттату. Ғаламшармен таныстыру.
Қостілділік компонент: Жаңбыр-дождь-rain. Су-вода-wate
Іс-әрекет | Тәрбиешінің іс-әрекеті | Балалардың іс-әрекеті |
Мотивация- | Шаттық шеңбері. | Балалар үш тілде амандасады. |
Ұйымдас- | Судың дыбысын тыңдату. | Судың дыбысы. |
Рефлесиялық | Балаларды тақта алдына шақырып Судың суретін іліп, | Балалар сұрақтарға жауап беріп, өздеріне ұнаған іс-әрекетті айтады. |
Күтілетін нәтиже:
Біледі: судың сұйық, иісі , дәмі жоқ, түссіз екендігін білуі керек; судың адамдар, өсімдіктер мен жануарлар үшін қажеттілігін.
Игереді: судың сұйық, иісі, дәмі жоқ, түссіз екендігін біледі; оның түсі, дәмі және иісінің қоспалар арқылы өзгеретіндігін; өсімдіктер мен жануарлар үшін қажеттілігін.
Меңгереді: Судың қасиеттерін біледі, оны үнемдеу керектігін түсінеді.
6
