Айсұлу адасып кетті: дыбыстарды нақты айту жолдары
Бұл материалда біз балалармен «Айсұлу адасып кетті» тақырыбында өткізілетін ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінің технологиялық картасын ұсынамыз. Әсіресе, «А» және «У» дыбыстарын нақты, созылыңқы айтуға бағытталған түрлі ойындар мен жаттығулар қолданамыз. Оқу іс-әрекетіміздің мақсаты - балалардың сөйлеу қабілеттерін дамыту, дыбыстардың дұрыс айтылу артикуляцияларын меңгеруге көмектесу.
Оқу іс-әрекетін бастамас бұрын, балалардың назарын «Таңғажайып орман» сюжетіндегі суретке аударылып, олардың пікірлері тыңдалады. Осы арқылы біз қызығушылықтарын арттырып, сабақтың тақырыбына тереңірек енуіне мүмкіндік береміз. Балалар хатқа назар аударып, Айсұлу қыздың адасып кетуінің себебін түсініп, өздерінің әрекеттерін жоспарлай бастайды.
Сабақ барысында әртүрлі әдіс-тәсілдер пайдалану жоспарлануда: көрсету, тыңдау, сұрақ-жауап, ойын. Бұл балаларды тек қабылдай білумен шектелмей, белсенді қатысуға ынталандырады. Мысалы, «Бірге қайтала» ойынында балалар «а» және «у» дыбыстарын анық айтуды үйренумен қатар, бір-бірімен қарым-қатынастарын нығайтады.
Сонымен қатар, сергіту сәттері, тіл ұстарту жаттығулары, суретпен жұмыс арқылы балалардың қызығушылықтарын арттыруға және сабақта белсенді болуға мүмкіндік жасау қажет. Сабақтың бағалау кезеңінде балалардың игерген дағдылары мен біліктеріне назар аударып, алған білімдерін жүйелеу мақсатында сұрақтар қою қарастырылған.
Бұл технологиялық карта балалардың сөйлеу барысында дауысты, дауыссыз дыбыстарды дұрыс, анық айтуды үйренуіне ерекше ықпал етеді. Сабақтың соңында балалардың алдына қойылған мақсаттар арқылы олардың қандай нәтижелерге қол жеткізгендерін бағалау ұсынылады.
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінің технологиялық картасы
Тәрбиеші:Жақсылықова.А
Күні. айы. жылы:
Тобы: ІІ кіші топ
Білім беру саласы: Коммуникация.
Бөлімі: Сөйлеуді дамыту.
Тақырыбы: Айсұлу адасып кетті
Мақсаты: «А» «У» дыбыстарын нақты созылыңқы айтуға үйрету, дұрыс дыбыстауға тәрбиелеу, дыбыстардың дұрыс айтылу артикуляцияларын игеруді қамтамасыз ету
Алдын-ала жүргізілетін жұмыстар: «Таңғажайып орман» суреті бойынша әңгімелесу
Әдіс-тәсілдер: Көрсету, түсіндіру, сұрақ-жауап, әңгімелесу, ойын
Қажетті көрнекі құралдар:Хат макеті, Айсұлу қуыршағы, тауық, қаз,балапан, бұзау.Балалар карточкалардағы суреттерді атайды,суреттерде бейнеленген маса, қоңыз, дауылпаз, пойыз, сиыр, көкек, желге байланысты дыбыстар
Билингвалдық компонент: Сиыр-корова; көкек-кукушка; жел-ветер;
- Сәлеметсіздер ме, балалар!
Жылулық шеңбері
Арайланып таң атты!
Алтын сәуле таратты.
Қайырлы таң достарым
Жаңа күнді бастадым!
(Балалардың назарын тәрбиеші қолындағы хатқа аудару)
-Балалар, бұл не?
-Бізге атай мен әжейден хат келді. Олардың немере қызы орманға барып, адасып кетіпті
-Балалар, бүгін біз Айсұлуды іздеуге орманға барамыз ба?
-Сәлеметсіз бе!
Шеңберге тұрып, өлең жолдарын қимылмен қайталап, көрсетеді.
-Хат
Балалар тәрбиешіні тыңдайды
-Иә, барайық
Ұйымдас-тырушылық ізденіс кезеңі
Тіл ұстарту жаттығулары:
Тәрбиеші айтып тұрады:
-Айсұлу адасып кетті, орманда жел соқты:
-У-у-у
-Балалар, біз әндеткенді өте жақсы көреміз ғой. Ерінді кішкене ашып, алға созу қажет. Қане, желдің қалай соққанын бірге көрсетейік
-Ағаштар шайқалады: у-у-у-у
Балалар қолдарын бастарынан асырып сермейді және дыбысты созып айтады
-Қасқыр ұлып жатыр, қандай қорқынышты:
-у-у-у; ал бөлтірік ұлуды білмейді, ол ақырын қысқа, жіңішке дауыспен ұлиды, міне былай «у» , енесі оны ұлуға үйретті: «у-у-у»
Айсұлу қасқырлардың ұлығанын естіп, одан бетер қорықты. Айсұлуды құтқару керек!
Оны шақырайық: «Ау-у-у-у!»
-Балалар, Айсұлу естімей жатыр, қаттырақ шақырайық: «Ау-у-у-у!
-Айсұлу бізді естіп жүгіріп келді, енді орманға жалғыз бармайтын болды- деп, тәрбиеші қуыршақ Айсұлуды көрсетеді
Ойын: «Бірге қайтала»
Балаларға «а», «у» дыбыстарын сөздерде буындарда таза, анық айтқызады: гу, му, ну, ух
Буындарды қайталатады
Суретпен жұмыс:
«Таңғажайып орман» суретін көрсетіп, сұрақтар қояды:
-Суретте қандай жыл мезгілі берілген?
-Суретке қараңдаршы, орман қандай қалыңғ адасып кетуге болады, ал сендер үйлеріңнің мекен –жайың білесіңдер ме?
-Егер адасып кетсеңдер, аты-жөндеріңді айта аласыңдар ма?
Сергіту сәті:
Қолға, алып шарды,
Үрлеймін мен былай.
Уф-ф-ф,
Үрлеймін деп қатты,
Жарып алдым шарды.
Пах.
Д/О: «Бұл не зат?»
Балаларға ішіне сыйлық салынған қоржынды көрсетеді
-Балалар, Айсұлуды құтқарғандарына ата-әжесі, сендерге қаржынмен сыйлық жіберіпті, кәне оның ішінде не бар екенін көрейік
Қоржындағы заттарды біртіндеп шығарып, атын атауды ұсынады
Балалар дыбыстарды аңық, таза айтады
-У-у-у
-У-у-у-у
Балалар қасқыр мен бөлтіріктің дыбыстарын әртүрлі етіп салады
-У-у-у
-у; у-у-у
-Ау-у-у-у
Балалар қаттырақ шақырады
-Ау-у-у-у
Балалар Айсұлу қуыршақты іздеп тапқандарына қуанады
Балалар буындарды қайталап айтады
Суретке қарап, сұрақтарға жауап береді
-Жаз мезгілі
-Иә, білеміз
-Иә
Сергіту сәтін қимыл –қозғалыспен орындайдыорындайды
Қоржыннан ойыншық заттарды алып, пішінін, түсін айтады
Іс-әрекеттің бағалау кезеңі
Сұрақтар қойып, тақырыпты қорытады.
Балаларды мадақтап, ұйымдастырылған оқу іс-әрекетін аяқтайды.
Сұрақтарға жауап береді.
Күтілетін нәтиже :
Нені біледі: Сөйлеу барысында дауысты, дауыссыз дыбыстарды дұрыс, аңық айтуды біледі
Қандай түсініктерді игереді : Анық сөйлеуді игерді
Меңгерген дағдылары мен іскерліктері: «а», «у» дыбыстарын созылыңқы айту дағдыларын меңгерді
